BMW M5 je automobilska ikona. Ovaj sportski sedan se prodaje još od 1985. godine, a prije nekoliko mjeseci, na Sajmu automobila u Frankfurtu, bavarska kompanija je predstavila njegovu šestu generaciju koja je ujedno i njegova najjača verzija.
Fanovi i dalje sa nostalgijom govore o ranijim generacijama modela M5.
Zapažen u auto-moto-sportu
Kompanija BMW je od samog njenog nastanka pa do danas bila ispunjena uspjesima u auto-moto sportu Automobili i motocikli sa plavo-bijelim propelerom, još u periodu između dva svjetska rata biljelžili su brojne uspjehe na stazi.
U maju 1972. godine, izvršni odbor kompanije BMW osnovao je odeljenje pod punim nazivom „BMW Motorsport (M), koje je kasnije postalo daleko poznatije kao „BMW Motorsport“, a u novijoj istoriji i kao „BMW M“
Zaduženja novoosnovanog odeljenja bile su aktivnosti vezane za dalji razvoj već uspješnih automobila iz game BMW-a na polju auto-moto sporta.
Simbolični početak duge i uspešne tradicije „Motorsport“ odeljenja dogodio se 1978., kada je na Sajmu automobila u Parizu predstavljen model M1. Ovaj, za BMW na mnoge načine legendarni model, je ujedno bio i prvi automobil koji je dobio „M“ oznaku.
BMW M 535i (E12) – model sa kojim je sve počelo
Sredinom 1979. godine, „Motorsport“ odeljenje je predstavilo model BMW M 535i, što je bio prvi slučaj u istoriji, da jedan putnički model BMW-a za svakodnevnu upotrebu, preko brojnih modifikacija, bude prerađen u sportsku verziju. To je u budućnosti postala redovna praksa „Motorsport“ odeljenja.
Ispod haube modela M 535i nalazio se šestocilindarski agregat zapremine 3,5 litara, sa oznakom M88, isti onaj koji je u to vrijeme ugrađivan i u model M1. Ovaj agregat, koji je imao dvije bregaste osovine i tehnologiju sa četiri ventila po cilindru, razvijao je 218 konjskih snaga i 305 Nm obrtnog momenta. Bio je jedan od tehnički najnaprednijih automobila tog vremena. Maksimalna brzina koju je mogao da postigne bila je 260 km/h.
Pored toga, kod modela M 535i je i aerodinamika u odnosu na standardne verzije tadašnje Serije 5 bila unapređena dodatkom prednjih i zadnjih spojlera i izmjenjenim branicima, a enterijerom su dominirala sportska „Recaro“ sjedišta.
Ovaj model je ubrzo po predstavljanju dobio nadimak „M5“. U periodu od 1979. do 1981. godine, potpuno neplanirano, konstruisano je 1.410 ovakvih automobila.
BMW M5 (E28) – Prva generacija
BMW je 1984. godine, na Sajmu automobila u Amsterdamu prvi put predstavio M5 model koji je nosio oznaku E28 M5. Ovaj automobil je ujedno i prva generacija modela M5. Bio je baziran na šasiji modela E28 Serije 5.
Prva generacija modela M5 imala je pet vrata i oblik limuzine i sve druge karakteristike koje su dovele do toga da bude jedan od najboljih automobila u segmentu premijum sportskih automobila.
Automobil je u potpunosti „ručno“ izrađen u pogonima „Motorsport“ odeljenja, a posedovao je novorazvijeni agregat iz modela M1, koji je proizvodio 286 konjskih snaga koji mu je omogućavao da postigne maksimalnu brzinu od 250 km/h. Iako sportskih performansi, luksuzni sedan je imao i električne podizače prozora, centralno zaključavanje i aluminijumske felne.
Glavnu konkurenciju su mu predstavljeli modeli M i E klase kompanije Mercedes Benz. Prva generacija BMW M5 je dobila nagradu “Automobil godine”, a njegova proizvodnja ukinuta je 1989.
Proizvedeno je oko 2.200 primjeraka čime je ovaj model ostao najređa verzija nekog serijski proizvedenog M modela.
BMW M5 (E34) – 1988 – 1995 – druga generacija
Model sa oznakom E34, poznatiji kao druga generacija BMW M5, proizvodio se u periodu između 1989. i 1995. godine, a i dan danas je jedan od najbolje prihvaćenih automobila kompanije BMW
Ispod njegove haube nalazio se šestocilindarski agregat sa oznakom S38B36, zapremine 3,5 litre koji je proizvodio ili 315 (za evropsko) ili 310 konjskih snaga (za američko tržište) i 360 Nm obrtnog momenta. Od 0 do 100 km/h ubrzavao je za 6,3 sekundi, dok je maksimalna brzina bila elektronski ograničena na 250 km/h. Kao i prva generacija, i ovaj model se u potpunosti ručno izrađivao.
M5 E34 je posjedova neke, za to doba, impresivne opcije, kao što su: elektronsko podešavanje volana i sjedišta. Ovo je zapravo i prvi M5 model koji je imao elektronsko podešavanje amortizera, kočnica i kontrolu proklizavanja.
E34 M5 je prošao kroz nekoliko modifikacija tokom sedam godina svog postojanja. Cilj svih tih promjena je bio bolji protok vazduha i bolje hlađenje kočnica. Takođe, 1991. godine, M5 je za evropsko tržište dobio novi agregat zapremine 3,8 litara koji je proizvodio 340 konjskih snaga.
Sledeće godine je predstavljena i karavan verzija sa M5 oznakom, koja je proizvedena u ukupno 891 primjerak.
Trebalo bi i da napomenemo da je BMW proizveo svega 12.000 primjeraka ovog modela.
BMW M5 (E39) -treća generacija
Više od tri godine nakon obustavljanja proizvodnje modela E34 M5, u oktobru 1998. godine otpočela je proizvodnja najekstremnije, treće generacija modela BMW M5, koja je nosila oznaku E39.
Treća generacija je premijerno bila predstavljena još na Sajmu automobila u Ženevi, početkom te godine. Konstruisan je s ciljem da predstavlja konkurenciju modelima Jaguar XJR i Mercedes-Benz W210 E55.
Treća generacija M5 imala je novorazvijeni V8 agregat zapremine 4,9 litara, koji je razvijao 400 konjskih snaga i 500 Nm obrtnog momenta. Agregat je povezan sa šestostepenim manuelnim mjenjačem. Za ubrzavanje od 0 do 100 km/h bilo mu je potrebno 5,3 sekundi, a maksimalna brzina je bila ograničena na 250 km/h.
U odnosu na standardne modele Serije 5 iz generacije E39, „Motorsport“ je M5 spustio za 23 mm, dodao ojačane spone, pomoćne opruge, i masivne krajeve spona izrađene od nerđajućeg čelika
Sistemi poput ABS-a, elektronske kontrole stabilnosti i parking senzora su bili standardni od samog početka proizvodnje. Vremenom je nivo luksuza i komfora podizan dodavanjem različitih sistema i opreme, od navigacije prikazane na velikom ekranu u boji do vrhunskih audio sistema i sistema za reprodukciju DVD video materijala.
BMW E39 M5 je u svoje vrijeme bio najbrži serijski proizvodjeni automobil u sedan klasi. Proizvedeno je ukupno 20.482 primeraka.
BMW M5 (E60) – četvrta generacija
Kompanija BMW i njeno „Motorsport“ odeljenje su lansirali četvrtu generaciju modela M5 tokom 2005. godine, koja je nosila oznaku E60.
Četvrta generacija modela M5 je pod haubom imala već ranije predstavljeni V10 agregat zapremine pet litara, koji je proizvodio 507 konjskih snaga i 520 Nm obrtnog momenta.
Zahvaljujući tome je od 0 do 100 km/h ubrzavala za 4,7 sekundi i postizala maksimalnu brzinu koja je elektronski bila ograničena na 250 km/h. Bez ograničenja, četvrta generacija modela M5 je postizala brzinu od 330 km/h.
Uz brojne izmjene i poboljšanja, počevši od veće torzione krutosti šasije, ekstremna verzija se u odnosu na standardne modele generacije E60 razlikovala i u pogledu mjenjača. Agregat je povezan sa sedmostepenim SMG III sekvencijalnim mjenjačem, koji je inspirisan mjenjačima na bolidima Formule 1, te je imao 11 različitih podešavanja, od punog automatskog, preko „Sport“ režima, do manuelnog, putem poluga smještenih iza upravljača.
Nešto kasnije je predstavljena i verzija E61 M5, karavan verzija ovog modela, kao odgovor „Motorsporta“ na Audijev model RS6 Avant, odnosno Mercedesov model E63 AMG Estate.
Ovo je istovremeno i prva verzija M5-ice u karavan verziji nakon predstavljanja tog modela u generaciji E34. Ukupno je proizvedeno 20.589 primeraka ovog modela.
BMW M5 (F10) – peta generacija
Peta generacija najuspješnije premijum-performantne limuzine na svijetu, modela BMW M5, koja nosi oznaku F10, predstavljena je na Sajmu automobila u Frankfurtu 2010., dok je njena prodaja počela od 2011 godine.
Glavna karakteristika ove generacije je ta što je automobil „porastao“ u svim pravcima, te je dugačak skoro pet metara, čime je povećano i međuosovinsko rastojanje.
I ova generacija M5-ice, kao i sve proje nje, bazirana je na standardnom modelu BMW Serije 5. Njegov spoljašnji dizajn karakteriše redizajnirani prednji branik sa većim usisnim otvorima, bočni branici na pragovima, difuzor pozadi i tandem pravougaonih završetaka izduvnih cjevi. Nova generacija M5 obuhvata niže ogibljenje i M aluminijusmke felne veličine 19 inča.
Enterijer krase M sportska sedišta presvučena alkantarom i M Sport volan presvučen kožom, pored ekskluzivnih patosnica i aluminijumskih papučica.
BMW M5 (F10) LCI – Restajling pete generacije
Tokom 2013. godine, peta generacija BMW M5 dobila je svoju restajling verziju koja je obuhvatala neke vizuelne ali i promjene u enterijeru.
Posebno je bila izražajna nova M maska (rešetka) hladnjaka, na kojoj se od tada nalazi oznaka M, kao i na felnama. U enterijeru se dobilo više mjesta, i odeljaka za predmete. Ubačen je i novi infotejment sistem.
BMW M5 (F90) – trenutni model – šesta generacija
Nova i trenutna, šesta generacija modela BMW M5 je svoju premijeru upriličila na Sajmu automobila u Frankfurtu tokom septembra prošle godine.
„Motorsport“ odeljenje je prešlo na novu teritoriju upotrebom M xDrive pogona na svim točkovima po prvi put. Mnogi tvrde, ovim je izgubio svoju dušu.
Ovo je ujedno i najskuplji M5 ikada sa početnom cjenom od 100.000 američkih dolara na tržištu Sjeverne Amerike, odnosno od 100.000 eura na više na evropskom tržištu. Novi M5 nije samo skuplji od svog prethodnika već je i bolji u skoro svakom pogledu.
On je neznatno lakši, njegov V8 biturbo agregat zapremine 4,4 litara proizvodi 600 konjskih snaga, te M5 sada od 0 do 96 km/h ubrzava za svega 3,2 sekunde. Nova CLAR platforma na kojoj je baziran takođe olakšava upravljanje i druge performanse. Ovaj automobil je skoro oborio i dva rekorda, za najduži drift bez prestanka i za najbrži drift dva modela, dok se nalaze jedan pored drugog.
Rezime
BMW M5 je automobilska legenda, i vjerovatno će se još dugo proizvoditi, mada, s obzirom na sve aktuelniji trend elektrifikacije.
Najave da će čak i trenutna generacija dobiti hibridni pogon, niko ne zna kako će on izgledati za par godina. To samo možemo naslutiti…
Že.B.
Vinjo poljubi krushku djedovu, ljubi ga deda iiiih