Uoči 27. januara – Međunarodnog dana sjećanja na žrtve Holokausta, Centar za građansko obrazovanje (CGO) poziva sve društvene aktere da odbranimo sjećanje na ovaj zločin od protoka vremena, zaborava i pratećih procesa relativizacije i negiranja.
“U vrijeme eskalacije zabrinjavajuće retorike u crnogorskom društvu, važno je podsjetiti se ideja i riječi koje su decenijama i uporno kreirale atmosferu za jedan od najvećih zločina u ljudskoj istoriji”, kazao je Miloš Vukanović, savjetnik u CGO.
Naime, objašnjava, Holokaust nije započeo 30ih godina XX vijeka već mnogo ranije.
“Društvo je postepeno postajalo neotporno i ranjivo na ekstremističke ideje, a posljedično i okrutno prema ideološki izmišljenom neprijatelju. Radikalne grupe i političari su prvo lokalnim, a kasnije i nacionalnim, djelovanjem ispipavali što je prihvatljivo reći, a kasnije i uraditi, dok govor mržnje i nasilje nisu postali prihvatljivi. Grupisali su građane, a kasnije ih i kategorisali, kreirajući od sugrađana ljude s kojima nema suživota”, navodi Vukanović.
Kako je istakao, zabrinjava što su elementi ovog procesa danas prisutni i u crnogorskom društvu, a vidljivi kroz najnovije incidente poslanika koji crtaju mete i nedostatak principijelnosti prema onome ko je drugačiji.
“Apatija i odsustvo reakcije na ovakve pojave, uz protok vremena, može smanjiti obrambeni kapacitet društva od buduće eskalacije i podjela. Iako za dio građana simptomi ekstremističkog društva nisu vidljivi, jer nema uniformisanog marša ulicama, ne znači da takvi društveni elementi ne postoje, a demokratija ne daje nikom neograničena prava već je u njenom temelju prihvatanje različitosti”, kazao je Vukanović.
Napominje da je važno njegovati učenje o Holokaustu, jer ukoliko mladi budu razumjeli procese koji su dovele do Holokausta, onda mogu prepoznati slične pojave u svom društvu i vremenu.
“Zaborav Holokausta vodi spriječavanju učenja i razvoja empatije”, ističe Vukanović.
Pored nade da će crnogorski obrazovni sistem, više pažnje posvetiti Holokaustu, CGO još jednom poziva resorno Ministarstvo da intenzivira regionalnu saradnju na inicijativi ponovnog uspostavljanja “Jugoslovenskog paviljona” u memorijalnom centru Aušvic-Birkenau.
“U ovom logoru smrti je stradalo 20,000 Jugoslovena, a među njima i nekoliko desetina građana Crne Gore. Takođe, napominjemo da država Crna Gora ima obavezu da objedini podatke svih naših žrtava koji su stradali u Holokaustu u logorima širom Evrope, kao i da promoviše ulogu crnogorskog društva i pojedinaca u sprječavanju sprovođenja Holokausta u Crnoj Gori tokom Drugog svjetskog rata”, navodi Vukanović.
Generalna skupština UN je 2005. godine donijela rezoluciju o obilježavanju Međunarodnog dana sjećanja na žrtve Holokausta (27.januar).
Tog dana prije 76 godina, od strane sovjetske Crvene armije, oslobođen je najveći koncentracioni logor nacističke Njemačke, Aušvic-Birkenau.
Tokom pet godina postojanja, u njemu je ubijeno 1 100 000 osoba, pretežno Jevreja.
Holokaust predstavlja sistematsko uništenje evropskih Jevreja tokom Drugog svjetskog rata i u njemu je stradalo oko 6 milioona Jevreja.
Rezolucija apeluje na sve članice UN da poštuju sjećanje na žrtve Holokausta i ohrabruje razvoj obrazovnih programa o istoriji Holokausta, a čime se želi pokazati odlučnost da se pomogne u sprječavanju čina genocida u budućnosti.
Miloš Vukanović, savjetnik
