Kovačević: Autoput je projekat vijeka koji će pozitivno uticati na privredu

Glavni zamajac snažnijeg privrednog rasta i u ovoj godini će biti investiciona aktivnost i priliv stranih direktnih investicija, kako bi stopa privrednog rasta i dalje imala pozitivan trend, a rast BDP-a premašio iznos od tri odsto koji je ostvaren u 2019. godini

Niz mjera ekonomske politike naročito iz fiskalnog domena koje je Vlada sprovela tokom prošle godine dao je odlične rezultate. Kako je za Vikend novine kazao Boško Kovačević, izvršni direktor marketinške i konsalting kuće Intelligent Communications, sistemski ambijent za privredni rast poboljšan je, prije svega, ukidanjem kriznog poreza i povećanjem minimalne cijene rada.

“Mjere fiskalne konsolidacije daju vidljive rezultate, a makroekonomski indikatori pokazuju pozitivne trendove i Vlada uspijeva da ih kontroliše. Takvi pozitivni makroekonomski pokazatelji umnogome doprinose boljoj naplati pojedinih poreskih prihoda, pogotovo onih najznačajnijih u ukupnoj strukturi budžetskih prihoda”, precizirao je on.

U tom smislu posebno ističe rast prihoda od poreza na dodatu vrijednost (PDV), ali i ukupne poreske prihode koji su za prvih devet mjeseci 2019. imali suficit od oko tri miliona eura. I pored značajnih gubitaka koje država trpi zbog pojedinih privrednih subjekata koji ne izvršavaju obaveze prema njoj, Kovačević ističe da bi povećanje PDV-a u tom slučaju imalo više štete nego koristi.

Istovremeno, rastu BDP-a preko procijenjenih vrijednosti u najvećem dijelu je doprinijela odlična turistička sezona, te očekuje da će se trend rasta u ovom privrednom sektoru nastaviti i tokom 2020. godine.

Skori završetak prve dionice auto-puta Bar-Boljare “znatno će poboljšati performanse crnogorske privrede i njenu opštu konkurentnost”.

“Izgradnja auto-puta je projekat vijeka u Crnoj Gori, koji će imati pozitivne efekte na sve makroekonomske pokazatelje privrede, pa samim tim posredno i na javni dug”, zaključio je sagovornik Vikend novina.

Kako biste ocijenili aktuelno stanje javnih finansija u Crnoj Gori i što su ključni pokazatelji?

KOVAČEVIĆ: Javne finansije u Crnoj Gori iz godine u godinu su sve stabilnije, čemu u prilog idu brojni parametri.

Vlada je u 2019. godini sprovela niz mjera ekonomske, a prvenstveno fiskalne politike kako bi se poboljšao sistemski ambijent za privredni rast. Tu se, prije svega, misli na ukidanje kriznog poreza na zarade fizičkih lica kao i povećanje minimalne cijene rada. Mjere fiskalne konsolidacije koje su uvedene prije nekoliko godina već daju vidljive rezultate, a makroekonomski indikatori pokazuju pozitivne trendove i Vlada uspijeva da ih kontroliše. Takvi pozitivni makroekonomski pokazatelji umnogome doprinose boljoj naplati pojedinih poreskih prihoda, pogotovo onih najznačajnijih u ukupnoj strukturi budžetskih prihoda.

Posebno važan segment svakako predstavljaju prihodi od različitih poreza i akciza. Da li i njih prate pozitivni trendovi?

KOVAČEVIĆ: Gotovo svi poreski prihodi prije svega oni sa najvećim udjelom u ukupnom iznosu ove stavke su u 2019. godini imali trend rasta u odnosu na uporedni period prethodne godine. To predstavlja prilično snažan pokazatelj stabilnosti javnih finansija. U ovom segmentu posebno se mogu istaći prihodi od poreza na dodatu vrijednost (PDV) koji su u prošle godine veći za 72,5 miliona u odnosu na isti period 2018.

Ukupni poreski prihodi budžeta u prvih devet mjeseci 2019. godine bili su veći za 5,1 odsto u odnosu na isti period godinu ranije, što u apsolutnim brojkama predstavlja suficit od oko tri miliona eura.

Što je najviše uticalo na pozitivan bilans privrede na državnom nivou u toku prošle godine?

KOVAČEVIĆ: Sa aspekta ukupnog ekonomskog razvoja, jedna od najhitnijih stvari u prošloj godini je projekat izgradnje prve dionice autoputa Bar-Boljare od Smokovca do Mateševa, čijom realizacijom će se znatno poboljšati performanse crnogorske privrede i njena opšta konkurentnost.

Takođe, značajan izvor rasta bruto domaćeg proizvoda (BDP) su i prihodi od turizma zbog dobre turističke sezone. Pri tome, realno je očekivati da će se trend rasta prihoda od turizma nastaviti i u 2020, a pogotovo u narednim godinama, imajući u vidu relativno skori završetak radova na pomenutoj dionici auto-puta. Svi ti pokazatelji uticali su i na povećanje godišnjeg BDP-a po glavi stanovnika koji je sa 6.908 eura porastao na 7.743 eura u 2019. godini, što prema pokazatelju standarda kupovne moći iznosi 47 odsto prosjeka EU.

Približavanjem završetku radova na prioritetnoj dionici auto-puta, da li je prošla i opasnost od daljeg rasta javnog duga, koji je na kraju 2019. godine procijenjen na 3,833 milijarde eura ili 79,8 odsto BDP-a?

KOVAČEVIĆ: Moram istaći da je značajan dio javnog duga Crne Gore nastao u periodu do otpočinjanja radova na već pomenutoj prioritetnoj dionici Smokovac Mateševo auto-puta Bar-Boljare, pa ne bih strogo vezivao izgradnju auto-puta sa javnim dugom koji je premašio kriterijum iz Mastihta od 60 odsto.

Izgradnja auto-puta je projekat vijeka u Crnoj Gori, koji će imati pozitivne efekte na sve makroekonomske pokazatelje privrede, pa samim tim posredno i na javni dug. U narednom periodu potrebno je sve učiniti da iznos javnog duga bude manji, a što se jedino može postići nastavkom fiskalne discipline i u narednom periodu.

U slučaju novog povećanja stope PDV-a, da li se mogu očekivati još bolji budžetski prihodi iz tog segmenta? S druge strane, da li bi se nižom stopom PDV-a moglo uticati na smanjenje zone sive ekonomije i, na taj način, rasta prihoda?

KOVAČEVIĆ: Povećanje stope PDV-a u sadašnjim uslovima bio krajnje nepopularan potez i ne bi značajnije doveo do povećanja budžetskih prihoda. Moguća posljedica takvog poteza bi bila i “guranje” privrednih subjekata ka poslovanju u sivoj zoni, što svakako nije intencija Vlade, niti joj može biti u interesu.

Umjesto toga, Vlada bi trebalo da radi na proširenju poreskog obuhvata i smanjenju stope sive ekonomije, što bi bio put ka povećanju budžetskih prihoda umjesto povećanja stope PDV.

Što će najviše uticati na kretanje bruto domaćeg proizvoda u narednom periodu?

KOVAČEVIĆ: Glavni zamajac snažnijeg privrednog rasta i u ovoj godini će biti investiciona aktivnost i priliv stranih direktnih investicija, kako bi stopa privrednog rasta i dalje imala pozitivan trend, a rast BDP-a premašio iznos od tri odsto koji je ostvaren u 2019. godini. Ovo svakako ne smije nikome dati za pravo da se uljuljka u cifre koje ohrabruju, već naprotiv. Očekujem da se i u perspektivi vodi odgovorna ekonomska politika.