Upravljanje jedinstvenim registrom privrednih subjekata Centralnim registrom privrednih subjekata (CRPS) nije u dovoljnoj mjeri efikasno, utvrdila je revizija uspjeha Državne revizorske institucije (DRI), piše Dan.
Revizijom je DRI utvrđivala uspješnost ostvarenja ciljeva poslovanja ili ciljeva pojedinih finansijskih transakcija, programa, projekata, korišćenje ljudskih, finansijskih i drugih resursa subjekata revizije, kao i efekte ostvarenih ciljeva i rezultata u odnosu na planirane.
DRI je subjektu revizije, Upravi prihoda Odsjek za centralni registar privrednih subjekata, dala pet preporuka kako bi eliminisali nepravilnosti.
Revizija je utvrdila da podaci o privrednim subjektima koji su evidentirani u bazi podataka CRPS-a nijesu dovoljno kvalitetni i ažurni, posebno u dijelu koji bi trebalo da omogući jasnu distinkciju između aktivnih privrednih subjekata koji obavljaju privrednu djelatnost za koju su registrovani i neaktivnih subjekata koji „postoje samo na papiru”.
“Od ukupno 57.660 upisanih akcionarskih društava (AD) i društava sa ograničenom odgovornošću (DOO), podaci o osnovnom kapitalu nedostaju ili su nula eura za 23.151 (40,15 odsto), pri čemu je za 14.439 njih naznačen takoreći aktivan status, tj. status „registrovan“ ili „u stečaju”. Ovo čini 34,35 odsto svih AD i DOO koja su upisana u bazi i imaju aktivan status (ukupno 42.031 aktivni u bazi)”k piše u izvještaju koji potpisuje član Senata DRI Branislav Radulović.
Revizijom je utvrđeno i da u bazi podataka koju je dostavio subjekt revizije od osam evidentiranih fondova nijedan nema podatke o kapitalu, pri čemu šest od osam fondova ima aktivan status.
“Shodno podacima koje nam je dostavio subjekt revizije, od 43.117 aktivnih privrednih subjekata, ne računajući preduzetnike i NVO, njih 17.070 ili 39,59 odsto nije podnijelo finansijske izvještaje za 2018. i 2019. godinu, pri čemu treba imati u vidu da dostavljeni podaci, s obzirom na to da predstavljaju presjek stanja zaključno sa novembrom 2020. godine, vjerovatno sadrže i određeni broj subjekata koji su otpočeli poslovanje nakon predmetnih poslovnih godina pa isti i nijesu mogli dostaviti finansijske iskaze za ove periode. Analizom je takođe utvrđeno da je u 13 slučajeva (4,92 odsto od ukupno okončanih) kod subjekata koji su imali status „u stečaju“ u februaru 2020. godine, ovaj status do kraja novembra promijenjen u „registrovan“, a utvrđeno je da se radilo o subjektima kod kojih su postupci stečaja pokrenuti u 2018. ili 2019. godini”, piše u juče objavljenom nalazu.
Kod 18 subjekata (16 ima aktivan status) obuhvaćenih uzorkom nema dostupnih podataka o kapitalu u CRPS (iskazani u iznosu nula), dok isti imaju iskazane iznose osnovnog kapitalau finansijskim izvještajima koje su dostavili poreskom organu.
Preporukama unaprijediti sistem
Radulović je za Dan kazao da je značaj ove vrlo složene revizije ne samo u identifikaciji nedostataka u sistemu registracije i vođenja podataka o privrednim društvima već u izdatim preporukama koje treba da u svjetlu novog Zakona o privrednim društvima i Pravilnika o postupku registracije, bližoj sadržini i načinu vođenja CRPS da ne samo eliminišu slabosti već unaprijede postojeći sistem evidencije.
Upravo iz tog razloga konačan izvještaj je pored subjekata revizije (UP) upućen i Odboru za ekonomiju Skupštine i Savjetu za konkurentnost Vlade koji bi trebalo da razmotre izvještaj i omoguće realizaciju preporuka DRI.
Pored izdatih preporuka Upravi prihoda kao subjektu revizije u konačnom izvještaju posebno je analizirana i postojeća normativa i utvrđene neusaglašenosti, tako da je DRI predložila ministarstvima finansija i ekonomije da iniciraju dopune i izmjene Zakona o privrednin društvima, Zakona o poreskoj administraciji, Zakona o klasifikaciji djelatnosti.
“Sve ovo bi uslovilo potrebu izmjene važećih obrazaca registracione prijave kako bi se obezbijedila pravna osnova da se u informacionom sistemu CRPS napravi statusna distinkcija izneđu svih zakonom propisanih vrsta, modaliteta i faza postupaka registracije, prestanka ili restrukturiranja poslovanja, kao i registracije postupaka pokrenutih nad imovinom privrednog subjekta u cilju naplate potraživanja, o kojim se CRPS obavještava u skladu sa zakonom”, kazao je Radulović.
Podatke o kapitalu nema 59.306 firmi
U postupku revizije utvrđeno je da od 94.461 subjekta evidentiranog u bazi CRPS, za 59.306 (62,78 odsto) nema dostupnih podataka o kapitalu ili su isti iskazani u iznosu nula eura, pri čemu od ukupno 57.660 upisanih AD i DOO, podaci o osnovnom kapitalu nedostaju ili su nula eura za 23.151 (40,15 odsto), od čega 14.439 njih aktivan status („registrovan” ili „u stečaju”).
“Ovo čini 34,35 odsto od svih aktivnih AD i DOO upisanih u bazu CRPS, a riječ je o društvima kapitala za koje zakon propisuje minimum kapitala i odredbe o pokretanju sudske likvidacije ukoliko se osnovni kapital društva smanji ispod iznosa minimalnog”, ukazali su iz DRI.
