Surovi rat nekadašnjih prijatelja

Dvostruko ubistvo koje se dogodilo 31. marta u centru Podgorice u podne, naočigled brojnih gostiju lokala, pokrenulo je pitanje bezbjednosti građana Crne Gore. Podgoričanin Radivoje Jovanović platioje životom, ni kriv ni dužan,jerje ubica, ciljajući Šakovića, ispalio hitac u njega.

Iako je motiv ovog stravičnog ubistva nastavak obračuna kriminalnih grupa, ono što je dodatno zastrašilo crnogorsku javnost je podatak da je jedina “krivica” ubijenog Radivoja Jovanovića što se u pogrešnom času našao na pogrešnom mjestu: u neposrednoj blizini mete Miloša Šakovića, čovjeka bliskog kavačkom klanu.

To je posljednje upozorenje: u obračunima kriminalnih klanova u Crnoj Gori stradalo je i četvoro crnogorskih građana koji nijesu bili povezani sa djelovanjem kriminalaca već su se našli na “liniji vatre”.

Ispostavilo se da je ubistvo Šakovića, jednog od članova takozvane škaljarske grupe, bila prva operativna kriminalna akcija u kojoj su igrali “domaći igrači”, piše Pobjeda.

Mnogo ranijih kriminalnih akcija bile su dio organizovanog djelovanja kriminalnih klanova, iz Crne Gore i regiona. Iako se ubistva dešavaju na teritoriji Crne Gore, očito je da postoji međunarodna saradnja kriminalnih grupa.

Izvori iz bezbjednosnih službi tvrde da rat kriminalnih grupa ima potporu regionalnih kriminalaca i organizovanih kriminalnih grupa koje djeluju na prostoru Zapadnog Balkana, prvenstveno na teritoriji Crne Gore, Srbije i Bosne i Hercegovine.

To je nedavno gostujući u emisiji Kontrast na Al Jazeeri saopštio sekretar Vijeća za nacionalnu bezbjednost i nekadašnji prvi čovjek Uprave policije Veselin Veljović.

Sa njegovom konstatacijom saglasan je i profesor na fakultetu bezbjednosti Univerziteta u Beogradu Darko Trifunović.

On je kazao da segmenti organizovanog kriminala imaju uporište u vlasti i zato ostaju nedodirljivi, s obzirom da se radi o ozbiljnim kriminalnim strukturama koje podržavaju ne samo u lokalnoj vlasti već i ljudima u policiji, Agenciji za nacionalnu bezbjednost, političarima u Crnoj Gori i regionu.

Jedan od primjera koji potkrepljuju Trifunovićeve tvrdnje je i hapšenje kotorskog policijskog inspektora Zlatka Samardžića u maju prošle godine. Samardžić se optužnicom Tužilaštva tereti da je prenosio poruke za „kavačane“, odnosno da je odavao detalje tajnih policijskih akcija. Trifunović navodi da je jasno da mnoge grupe koje su porijeklom iz Crne Gore imaju jaka uporišta u Srbiji, Bosni i Hercegovini i na Kosovu.

Dodao je da će on i njegove kolege iz Srbije iz obavještajnih službi pružiti podršku da građani Crne Gore imaju miran san jer je to obostrana korist.

“Ako su te kriminalne grupe, koje obitavaju u Crnoj Gori, spriječene u svom djelovanju, onda je njima smanjen manevarski prostor da ugrožavaju bezbjednost i Srbije i zemalja u regionu”, kazao je Trifunović.

Istakao je da ćemo vidjeti da li će Srbija uspjeti da parira mjerama koje donosi Vlada Crne Gore jer je”opšte poznato da Srbija ne isporučuje Crnoj Gori osobe koje su na crvenim potjernicama”.

On je naveo i nekoliko primjera gdje se Srbija nije pokazala kao saveznik Crnoj Gori u borbi protiv organizovanih kriminalnih grupa.

“Poznato je i da ulicama Srbije albanski narko kartel šparta nesmetano, da je nedavno u Beogradu poslije dužeg vremena priveden sin Nasera Keljmendija, koji je procesuiran u Crnoj Gori. Ćazim Osmani i njegova grupa imaju ograničena kretanja kad dođu u Crnu Goru, a ovdje nesmetano dolaze”, podsjetio je Trifunović.

Kako je rekao, jasno je da postoje različiti pristupi narko kartelima i važno je, kako kaže, da Crna Gora nema tolerancije za njih.

Trifunović je kazao da su dvije kriminalne grupe koje se obračunavaju škaljarski i kavački klan vezani sa kriminalnim grupama iz Srbije, odnosno da su im centri moći u regionu.

“Oni u regionu imaju određene političare i ljude iz bezbjednosnih službi i preko njih dobijaju falsifikovane, a i originalne pasoše”, upozorava Trifunović.

Analitičar iz Beograda podsjeća na slučaj iz 2012. godine kada je u Valensiji uhapšen jedan od najozloglašenijih kriminalaca Luka Bojović, koji predvodi nekadašnji zemunski klan.

On je za vrijeme rata u bivšoj Jugoslaviji bio pripadnik paravojne formacije „Tigrovi” Zeljka Ražnatovića Arkana. Sa Bojovićem su u Valensiji uhapšena i trojica njegovih saradnika. Kod Bojovića je pronađen pasoš Litvanije, kao i bosanski, hrvatski, slovenački i srpski originalni pasoši. Prije šest godina hrvatska i srpska policija istraživale su kako sukodBojovićainjegove grupe dospjeli hrvatski pasoši.

Zbog ovog krivičnog djela uhapšena su dva policijska službenika, državna službenica u Policijskoj upravi Zagreb i dvoje zaposlenih u hrvatskom konzulatu u Tuzli. Prema brojnim analizama, najveći dio sadašnjih izvršilaca kriminalnih djela su bivši pripadnici paravojnih jedinica koje su, početkom i sređi’nom devedesetih, harale regipnom bivše Jugoslavije i za Kobom imaju desetine žrtava. Oni su, tvrđe izvori iz beIzbjeđnosnih službi, spremni i sposobni da obavljaju likvidacije po narudžbi, da zastrašuju i ubijaju svuda u regionu za novac. Prema tim izvorima, likvidacije „običnih” kriminalaca koštaju do 10.000 eura, dok se za eliminisanje šefova kriminalnih grupa traži između 50.000 i 70.000 eura…

Mnogi iz bezbjednosnih krugova tvrde da Luka Bojović i dalje, iako se nalazi u zatvoru u Španiji, upravlja brojnim kriminalnim operacijama, preko posrednika koji dalje prenose naređenja.

Osobe iz kriminalnog miljea obično ,,kradu“ identitet ljudi koji nijesu imali pasoše ili kojima su pasoši istekli. Takav lažan identitet košta i do 10.000 eura.

Naravno, za izvođenje takvog plana neophodna je saradnja sa nekim ljudima iz policije. Procjenjuje se da je za stotinu lažnih pasoša ,,zarađivano“ oko milion eura.

Dr Trifunović navodi da članovi kriminalnih grupa lažnim pasošima uspješno prikrivaju identitet. Mijenjaju lični opis, puštaju bradu, kosu, koriste naočare bez dioptrije, farbaju kosu…

Ističe da se često dešava da granice napuštaju ilegalno, a “najpodobnij” država geografski gledano za to je Crna Gora.

On zamjera crnogorskim pravosudnim vlastima jer, kako kaže, ne pritiskaju srpske vlasti da im isporuče osobe koje su u Srbiji, a za njima su raspisane crvene potjernice.

Trifunović dodaje da je pitanje kako je Jovica Vukotić, jedan od istaknutih članova škaljarskog klana, dobio srpsko državljanstvo kada je Crna Gora raspisala potjernicu za njim.

Osim Vukotića, na čelu škaljarskog klana je Igor Dedović, a suparnički klan predvode Radoje Zvicer i Slobodan Kašćelan.

Do 2014. godine kavački klan nije postojao. Istražitelji su znali za ,,škaljarce“, ali zbog sukoba unutar grupe, borbe za prevlast nad prljavim poslovima, nastale su dvije grupe. Nekadašnji prijatelji iz prigradskog naselja Škaljari počeli su međusobno da se sukobljavaju. Prema informacijama iz bezbjednosne službe, ,,škaljarcima“ se ubrzo pridružila grupa iz Budve, koju predvodi Marko Ljubiša Kan, kao i barska grupa Alana Kožara, koju je ranije predvodio Luka Đurović. Dodatne članove su dobili i od grupe iz Podgorice na čijem čelu se nalaze Minja Šaković i Stevan Stamatović, a povezani su sa Beograđaninom Lukom Bojovićem.

Prema analizama bezbjednosnih službi, škaljarski klan je ogranak nekadašnjeg zemunskog klana. Iste takve ekipe djeluju i u drugim zemljama okruženja, prevashodno u Bosni i Hercegovini, Republici Srpskoj.

Dok se ,,škaljarci“ priklanjaju Bojoviću, ,,kavačani“ se oslanjaju na takozvanu Kekinu grupu sa Novog Beograda na čijem je čelu Dejan Stojanović. Prema tvrdnjama izvora iz bezbjednosnih službi, dominantna kriminalna aktivnost obje grupe je šverc kokaina iz Južne Amerike prema lukama zemalja Zapadne Evrope (Španija, Italija i Holandija). Zbog sukoba u tom kriminalnom poslu ne samo na teritoriji Crne Gore nego i u najvećoj mjeri izvan granica bližeg regiona, posljedica su i surove likvidacije kod nas.

U sukobu škaljarske i kavačke grupe ubijeno je do sada 20 osoba u Crnoj Gori. Za operativce crnogorske policije nema dileme da su u većini slučajeva direktni egzekutori stigli iz regiona.

Stručnjaci iz bezbjednosnih krugova odavno govore o dva “kampa” koji se nalaze u Republici Srpskoj, odakle se regrutuju plaćenici za obavljanje prljavih poslova u BiH, ali i širem regionu Srbiji, Crnoj Gori i u Hrvatskoj.

“Kamp” su oformili bivši učesnici ratnih dešavanja, uglavnom pripadnici brojnih paravojnih formacija, s ciljem izvođenja “crnih operacija”, koja uglavnom radi za naručioce likvidacija u mafijaškim obračunima, ali su se specijalizovali i za razne druge akcije iznude, otmice, podmetanja eksplozivnih naprava…

Ta ekipa veterana regrutuje mlađe ljude koji su se već ogriješili o zakon i obučavaju ih za surove akcije egzekucija.

Prema procjenama stručnjaka, iz ovog centra u Republici Srpskoj obavljeno je više od petnaest likvidacija u regionu.