Uvodna riječ

Najvažniji događaji koji su obilježili srpsku političku scenu posljednje tri decenije (naročito period do zbacivanja Slobodana Miloševića s vlasti – 2000), bili su vezani za bujanje srpskog nacionalizma i promociju ideje velike Srbije koja je igrala ključnu ulogu u rušenju jugoslovenske države. Posljedice takve politike ostavili su traga i na crnogorsku nacionalnu zajednicu koja živi u Srbiji, kazao je predsjednik Crnogorske nacionalne zajednice Beograd Mirko Zečević.

“Iako ta pojava kada su u pitanju Crnogorci u Srbiji poznata je i od ranije, ali u ovom period naročito je povećana njihova asimilacija. Crnogorci su otvorenije i agresivnije nego ikada ranije proglašavani „komunističkom izmišljotinom“, „ Mošinom kopiladi“, „vještačkom tvorevinom“ itd. Raspad komunizma je korišćen kao dobar povod za konačan obračun sa crnogorskom nacijom, kao navodnim proizvodom toga vremena. U srpskoj javnosti pojavljuje se hiljade tekstova kao i stotine knjiga sa izrazito anticrnogorskim sadržajem”, rekao je on.

To se, kaže, odnosi na udžbenike istorije, književnosti i jezika. U prilog efikasnosti strategije da treba poništiti sve što je crnogorsko, govore i realni podaci sa statističkih popisa u Srbiji o broju Crnogoraca.

“U periodu između dva popisa od 1991. do 2002. godine broj Crnogoraca je skoro prepolovljen. Popisom iz 1991. godine broj Crnogoraca iznosio je 147.000, iz 1991. iznosio je 117.712 a na popisu 2002. broj Crnogoraca iznosio je 69.049, i na posljednjem popisu 2011. imamo 38.527, što svjedoči o galopirajućoj asimilaciji. Ovi podaci treba da služe kao opomena pred predstojeći popis u Srbiji predviđen za 2021. godinu, do kada treba dosta uraditi na profilaciji nacionalne svijesti u sredinama gdje žive Crnogorci, a to je predviđeno planom i programom Crnogorske nacionalne zajednice Beograd, kao i Crnogorskog vijeća u Srbiji čiji je ona kolektivni član”, navodi se u saopštenju.

Kako kaže Zečević, među Crnogorcima 90-tih godina u Beogradu uprkos različitim vidovima pritiska, javlja se jedan broj intelektualaca koji su dali odlučan otpor ovakvom djelovanju i koji su mnogo doprinjeli obnavljanju i afirmaciji crnogorskog pitanja, koji su proročki vjerovali u vaskrsnuće crnogorske države. Oni su 1992. godine u jeku političkih turbulencija, rata i strašnog propadanja, formirali Crnogorski građanski forum u Beogradu. To je bila prva zvanična organizacija Crnogoraca u istoriji odnosa Srbije i Crne Gore, čiji su se članovi javno suprotstavili svim modelima anticrnogorskog djelovanja.

“Napisane su hiljade stranica tekstova i političkih eseja u kojima su iznošene činjenice da je crnogorski narod izložen asimilaciji i kao skalpelom seciran prisutan nacionalizam. Crnogorski građanski forum organizovao je antiratne tribine, proteste, peticije protiv rata, protiv napada na Dubrovnik. Godinama je organizovao masovne odlaske na mitinge crnogorske opozicije u borbi za nezavisnost Crne Gore koju je tada predvodio LSCG. Jedan broj njegovih članova sarađivao je i sa opozicionim listovima kao što su bili „Monitor“ i „Liberal“, rekao je on.

Zečević podsjeća da se početkom 2001. godine osniva se beogradska redakcija Crnogorskog književnog lista koji se štampao u Podgorici, u kojem sarađuju istaknuti članovi CGF, kao što su Veljko Radović, Ljubeta Labović, Mihailo Terzić, Mišo Radović, Miloš Cicmil, Mirko Zečević idr. Beogradska redakcija sačinjavala je više od polovine redakcije CKLa.

“Početkom 2003. godine, Crnogorski građanski forum se preregistruje i osniva se Crnogorska nacionalna zajednica Beograd, koja je u svom djelovanju dala nesumnjiv doprinos u borbi za nezavisnost Crne Gore i otpor ravnogorskom četništvu izlažući sebe neprijatnostima u sredini koja nije blagonaklono gledala na povratak suvereniteta crnogorske države. Neki od njenih članova kao što su Veljko Radović i Mirko Zečević, bili su članovi i Pokreta za nezavisnost Crne Gore”, ističe on.

Crnogorska nacionalna manjina, naglašava, djeluje u političkom i duhovnom centru u kome se kreira anticrnogorska strategija usmjerena na negiranje postojanja crnogorske nacije, crkve i na promovisanju privremenosti crnogorske države. Konkrentno sva ciničnost takve političke manipulacije najviše se osjetila u izbornom inženjeringu formiranja poslednjeg crnogorskog Nacionalnog savjeta.

“Crnogorski savjet koji je izabran 2018. godine odmah se pokazao kao promoter i predvodnik anticrnogorskih interesa. U postojećem obliku on je stvoren da bude glavna prepreka ostvarenju posebnih prava crnogorske manjine u Srbiji. Na inicijativu između ostalog Crnogorske nacionalne zajednice Beograda, udruženja iz Novog Sada, Niša, Aleksinca, Subotice, Vrbasa i uglednih pojedinaca, u februaru 2020. godine formirano je Crnogorsko vijeće Srbije (CVS).

Primarni zadatak CVS je u amortizovanju štetnog djelovanja anticrnogorskog CNS u Srbiji. Crnogorsko Vijeće usmjerava i svoje inicijative obraćanja i intervencije prema državnim organima Srbije u cilju očuvanja i zaštite kolektivnog statusa i posebnih prava Crnogoraca u Srbiji. Isto tako i sa istim ciljevima CNZ Beograd i Vijeće razvijaju saradnju sa državnim institucijama Crne Gore”, dodaje Zečević.

On kaže da su glavni zadaci koji treba da prate sadržinu konsolidacije crnogorske nacionalne manjine u Srbiji:

Pripreme za popis stanovništva za 2021. godinu;

Pokretanje inicijative za otvaranje Crnogorskog kulturnog centra u Beogradu;

Promjena kulturnog modela, preuzimanje i razvijanje duhovnih i kulturnih paradigmi savremenog svijeta;

Gajenje i predstavljanje kulturne baštine koja u sebi sadrži opšte civilizacijsku vrijednost, kao i vrijednost nacionalne i međukofencionalne tolerancije;

Sistemski rad na profilaciji nacionalne svijesti.

“Crnogorci okupljeni oko CNZ i Vijeća ne traže ništa drugo što nije u funkciji višeg cilja, jer na to imaju moralno i političko pravo. Oni ne traže ništa drugo što nije u skladu sa pravnim poretkom Srbije i međunarodnim normama. Borba za očuvanje svog nacionalnog i kulturnog identiteta, ujedno je i borba da se Srbija reformiše prema mjeri političkog i pravnog iskustva civilizovanog svijeta, što znači da ostvarenje prava crnogorske manjine je i doprinos demokratizacije zemlje u kojoj živimo”, zaključuje Zečević.