Kako je dom u močvari postao srce EU

Na kom god jeziku svijeta da pomenete ili potražite informacije o Briselu dobićete prvo političke izvještaje o Bregzitu, ekonomskim prognozama, migrantima, vizama, terorizmu, dijalogu Beograda i Prištine.

Brisel nam se uvijek prvo predstavi kao “portparol” Evropske unije, a tek iza toga postoji i njegov identitet glavnog grada jedne evropske zemlje.

To nije ni čudo ako se uzme u obzir činjenica da su od 1.200.000 stanovnika Brisela 33 odsto strani državljani, dok je u poznatoj “evropskoj četvrti” stranac svaki drugi stanovnik.

Poznat kao sjedište EU, ali i drugih evropskih i međunarodnih organizacija, predstavništava i agencija, Brisel je zvanično prvi grad u svijetu po broju diplomata.

Iako je to grad neprestanih “odlazaka i dolazaka”, postoji računica po kojoj je u EU institucijama i agencijama zaposleno oko 54.000 ljudi. Posljednji podaci govore da je u tri najvažnijim EU institucijama, Evropskoj komisiji, parlamentu i Savjetu, zaposleno oko 42.500 ljudi.

EU na svoju administraciju troši oko šest procenata svog godišnjeg budžeta, koji je do sada iznosio oko jedan odsto ukupnog BDP zemalja članica. Na komentare o glomaznom i skupom EU birokratskom aparatu u Briselu će vam odmah ponuditi poređenje sa administracijom grada Pariza, koja broji čak 73.000 ljudi na 2,2 miliona stanovnika, dok građana EU ima oko 500 miliona.

Vodeći računa da svi građani 28 država članica budu jednako zastupljeni u sjedištu EU, odnosno njenim institucijama, koristi se zvanično 24 jezika. Tako sve države članice imaju pravo da na svom jeziku postavljaju pitanja i dobijaju odgovore od Evropske komisije, da se na svom jeziku obraćaju pred Evropskim parlamentom i dobijaju sva zvanična dokumenta prevedena na sve jezike EU.

To zahtijeva svakodnevni angažman 4.300 prevodilaca, odnosno 800 simultanih prevodilaca. Samo prevođenje cjelokupne briselske administracije svakog građanina EU košta nešto više od dva eura godišnje. Poseban kuriozitet predstavljaju čitava transportna preduzeća koja se bavem prenosom dokumentacije Evropskog parlamenta na liniji Brisel-Strazbur, gdje se naizmenično održavaju zasjedanja. Prosječna plata u EU institucijama na godišnjem nivou iznosi skoro 80.000 eura dok uz dodatne poreske olakšice može da pređe i 90.000 eura.

Raspon plata u Evropskoj komisiji kreće se od 2700 eura za sekretara ili asistenata do 20 hilljada eura, koliko mjesečno dobijaju evropski komesari.

Pored EU administracije, u 42 međunarodna predstavništva i više od 200 ambasada u Briselu zaposleno je još 14.000 ljudi, od kojih 5.400 sa diplomatskim statusom.

Svi ti predstavnici i zvaničnici svojim primanjima podigli su Brisel na treće mjesto među evropskim gradovima po visini BDP po glavi stanovnika.

Istovremeno, u sjedištu EU primjetan je i veliki jaz imeđu zaposlenih u tzv. “briselskom balonu” i ostatka građana od kojih, prema podacima iz 2016. godine, svaki treći živi ispod granice siromaštva, dok oko 10 procenta mladih do 24 godine prima socijalnu pomoć.

Ipak, računica je da je prisustvo međunarodnih i evropskih institucija Briselu donijelo više od 120.000 novih radnih mjesta, uz godišnju dobit od pet milijardi eura. Procjena je da internacionalno administrativno tijelo u Briselu generiše skoro 17 procenata od ukupnog broja ostalih radnih mjesta. Tako se, recimo, u turizmu više od 50 procenata noćenja u Briselu ostvari na osnovu poslovnih putovanja. Zbog porodica zaposlenih u evropskim, međunarodnim i diplomatskim predstavništvima u Briselu postoji čak 29 internacionalnih osnovnih i srednjih škola sa više od 22.000 internacionalnih učenika.

Zbog sjedišta EU administracije, ali i NATO, u Briselu je stalno akreditovanih oko 1.000 stranih dopisnika koji rade za oko 500 različitih svjetskih medija.

Tokom održavanja samita prisustvo stranih novinara u glavnom gradu Belgije se gotovo udvostručuje. Na sve ove brojke moramo dodati i još najmanje 20.000 lobista koji rade u Briselu.

A da li znate kako je zapravo došlo do ovakve “gužve” u Briselu, gradu inače poznatom po najvećem broju kišnih dana u Evropi čiji naziv “Broksel” u prevodu sa starog holandskog znači “dom u močvari”?

Sve se dogodilo slučajno i zbog nemogućnosti dogovora prvih šest članica Evropske ekonomske zajednice oko sjedišta zajedničkih institucija. Belgija je jednostavno bila prva po abecednom redu da predsjedava zajednicom koju su od 1957. godine pored nje činile još i Francuska, Njemačka, Luksemburg, Italija i Holandija. Tako je Brisel postao i ostao sjedište kasnije zajednice 28 država članica Evropske unije.