Kako Putinova stranka vara građane

Uoči predstojećih regionalnih izbora u Rusiji, zakazanih za 8. septembar, istaknuti lider opozicije Aleksej Navaljni pozvao je građane da privremeno zaborave na svoja ideološka opredeljenja i sve napore usmjere na eliminaciju vladajuće Jedinstvene Rusije. No, izgleda da to neće ići tako lako.

Naime, građani koji u ruskoj prijestonici budu izašli na birališta sa namjerom da izaberu predstavnike za gradski parlament, neće moći da saznaju ko su kandidati vladajuće partije samo na osnovu uvida u glasački listić. Sve to zato što se kandidati Jedinstvene Rusije predstavljaju kao nezavisni od bilo koje stranke.

“Danas sve akcije i inicijative Jedinstvene Rusije imaju za posljedicu podizanje protestnog raspoloženja u zemlji”, piše list “Moskovski Kosmolec” istovremeno nazivajući vladajuću partiju “otrovnom”.

Rusiju je tokom protekle godine zahvatila serija protesta koji su bili višestruko motivisani: Od pitanja zamjene teritorije između Ingušetije i Čečenije, preko nove deponije u Arhangelsku do izgradnje crkve u Jekaterinburgu.

No, najveće protestno raspoloženje bilo je prouzrokovano odlukom vlade da pomjeri granicu za starosnu penziju. Ovo je bila samo kap koja je prelila čašu, budući da su Rusi prethodno negodovali zbog korupcije i pada životnog standarda. Ispostaviće se da će zbog penzione reforme najviše stradati Putinova partija.

“Sve institucije su osjetile gubitak povjerenja od strane građana, ali čini se da je Jedinstvena Rusija izvukla deblji kraj, budući da je Kremlj svu krivicu prebacio na partiju”, tvrdi politikološkinja Tatjana Stanovaja.

Da ove tvrdnje imaju smisla pokazali su izbori za gubernije prošle godine u septembru, kada su četiri kandidata vladajuće stranke izgubila ovu trku.

Zbog tih gubitaka, Navaljni vidi u predstojećim izborima priliku da pozove birače da učestvuju u onome što je označio kao “pametno glasanje”. O čemu je zapravo riječ? Tim ovog opozicionog lidera izabrao je kandidate sa najboljim šansama za pobjedu, ali to nije sve. Uoči izbora će biračima koji su se prijavili na veb sajtu posvećenom “pametnom glasanju” biti poslata imena predstavnika za koje bi trebalo da glasaju.

Ipak, ni vlast, čini se, ne sjedi skrštenih ruku. Njihov odgovor na taktičko glasanje opozicije je, po svemu sudeći, kamuflaža. Kandidati vladajuće stranke pojaviće se na predstojećim izborima kao prividno nezavisni, prenosi “Moskov Tajms”.

No, njihova strategija se ne završava ovde. Naime, u regionu Kabarovsk na istoku Rusije, kandidati pokušavaju drugačiju taktiku tako što se kandiduju ispred fantomskog pokreta pod nazivom “Vrijeme promjene”, iako iza svega stoji Jedinstvena Rusija.

Šef nezavisnog anketnog centra, Lev Gudkov, okarakterisao je te poteze kao lažne, ali je dodao da mogu biti svrsishodni, budući da većina građana nema uvid u to ko su zapravo njihovi lokalni kandidati.

Ipak, čini se da je atmosfera došla do tačke ključanja u Moskvi sredinom jula ove godine, kada je pojedinim opozicionim kandidatima zabranjeno da učestvuju na predstojećim izborima pod izgovorom da nisu prikupili dovoljno potpisa. Oštećeni kandidati su ovaj potez vlasti doživjeli kao politički motivisan te su odgovorili protestima.

Tokom narednih nedjelja, na ulicama Moskve odvijale su se najveće antivladine demonstracije još od skupova koji su održavali tokom 2011. i 2012. godine. Opozicija je tokom prošlog mjeseca uspjela da okupi 50.000 pristalica.

Vlasti su zauzvrat ozbiljno krenule na opoziciju. Nekoliko vođa protesta završilo je ove godine iza rešetaka, dok su ove nedjelje moskovski sudovi osudili četvoricu demonstranata.