Lukašenko odbacuje pandemiju kao psihozu

U globalnoj borbi protiv koronavirusa, bjeloruski predjsednik Aleksandar Lukašenko se ističe ne po onome što je uradio, već po onome što nije uradio, piše redakcija Radija Slobodna Evropa na engleskom jeziku.

Dok se karantini i druge restriktivne mjere gotovo svakodnevno uvode drugdje u Evropi, autoritarni vođa koji vlada Bjelorusijom više od četvrt vijeka ima drugačiji pristup. A to, kažu kritičari koji ga optužuju da opasno umanjuje rizike uoči predsjedničkih izbora u avgustu, nije nikakav pristup.

Sugerišući da svijet bespotrebno paniči, Lukašenko je izbjegao većinu mjera koje su preduzele susjedne zemlje iz Evropske unije i druge, udaljenije države. Kao rezultat toga, Bjelorusija izgleda kao ostrvo neaktivnosti usred nervoznog – a u nekim slučajevima i preopterećenog – kontinenta.

Analitičari kažu da Lukašenko, međutim, igra neku vrstu dvostruke igre – s testiranjima na virus, dok ga javno ismijejava.

Lukašenko je Bjelorusima rekao da idu u polja i voze traktore da se odbrane od virusa, a svojoj vladi je rekao da pandemija nije ništa drugo do “psihoza”.

Kao i obično u strogo kontrolisanoj zemlji sa skoro 10 miliona stanovnika, koju su neki zapadni kritičari nazvali posljednjom evropskom diktaturom zbog, kako Lukašenkovi protivnici i aktivisti kažu, decenija nedemokratske vladavine, vlada je očigledno dobila poruku.

Bjelorusko ministarstvo obrazovanja ignorisalo je peticiju za zatvaranje univerziteta koju je potpisalo više od 17.000 ljudi. Drugi apel, koji su potpisali opozicioni lideri i njihove pristalice, traži šire mjere karantina i ocjenjuje da je “zločin” da škole ostanu otvorene.

Fudbalski tereni i poljoprivredna polja

Najviša fudbalska liga u Belorusiji jedina je u Evropi u kojoj se i dalje igraju utakmice. Poznati bjeloruski fudbaler rekao je britanskim medijima da u Belorusiji nikoga nije briga za koronavirus.

S protivnicima koji su marginalizovani godinama represivnih mjera, medijima uglavnom pod kontrolom države i zabrinutošću o namjerama Moskve koje jača jedinstvo u Bjelorusiji, 65-godišnji Lukašenko vjerovatno neće imati puno problema da osvoji novi mandat na izborima u avgustu. Međutim, kažu posmatrači, on možda pazi da ne djeluje slabo suočen s medicinskom krizom koju ne može da kontroliše.

“S otvorenim priznanjem pandemije, Lukašenko bi mogao dobiti veću podršku, ali kao klasični autokrata, on misli da nema pravo da ne drži krizu pod kontrolom”, rekla je Alesia Rudnik, bjeloruska novinarka i analitičarka koja živi u Švedskoj.

Lukašenko je 19. marta sazvao sastanak s vladinim zvaničnicima i medicinskim stručnjacima da se razgovara o situaciji s koronavirusom u Belorusiji.

Činjenica da je Svjetska zdravstvena organizacija (SZO) klasifikovala koronavirus kao pandemiju za Bjelorusiju “apsolutno ništa ne znači”, rekao je Lukašenko na sastanku.

“Za ovaj koronavirus kažem da nije ništa drugo osim psihoze”, rekao je Lukašenko, prema glavnoj državnoj novinskoj agenciji BelTA.

Nema učenja na daljinu

“I neće me ubijediti u drugo, jer sam s vama već prošao kroz mnoge takve psihoze i znamo kako su se završile”, rekao je bez daljeg objašnjenja.

Lukašenko je rekao da bi popuštanje pred “psihozom” i paničenje nanijelo više štete Bjelorusiji nego sam koronavirusu, dodajući: “To me najviše brine.”

Do 25. marta je širom svijeta koronavirusom bilo zaraženo oko 420.000 ljudi, dok je više od 18.900 umrlo. Bjelorusija je registrovala 81 slučaj i sprovela opsežna testiranja, ali inače život većinom teče kao i ranije.

Izbjegavanja panike bila je poruka Lukašenka sa sastanka vlade 16. marta, čiji su djelovi emitovani na državnoj televiziji.

“Jednostavno morate da radite, posebno sada, na selu”, rekao je Lukašenko dok se Bjelorusija priprema za sijetvu.

“Lijepo je gledati televiziju. Ljudi rade na traktorima, niko ne govori o virusu… Tamo će traktor izliječiti sve. Polja liječe sve.”

Ministarstvo obrazovanja 17. marta odbilo je da se nastava odvija preko interneta. Odgovarajući na svom nalogu na društvenoj mreži Telegrama na peticiju sa zahtjevom za takvom mjerom koju je potpisalo više od 16.000 ljudi, ministarstvo je pozvalo Bjeloruse da ne “pogoršavaju” situaciju.

Dok su fudbalske lige i druga sportska takmičenja širom Evrope i svijeta otkazana ili odložena zbog zabrinutosti oko Covid-19, Bjelorusija je sada jedina zemlja u Evropi u kojoj se još uvijek igraju mečevi najviših liga.

Bivša zvijezda Arsenala i Barselone Aleksandar Hleb rekao je da u njegovoj domovini “nikoga nije briga” za koronavirus.

Protivnici Lukašenka tvrde da je razlog što nikoga nije briga, to što nisu obaviješteni, svaljujući time krivicu na Lukašenkovu vladu.

“Vlasti se, kao i obično, bore protiv naroda, a ne protiv pandemije”, naveo je kopredsjednik opozicione stranke Bjeloruska hrišćanska demokratija Pavel Sevjerinec u saopštenju na Fejsbuku (Facebook).

Saopštenje, koje su podržali pripadnici opozicije uključujući istaknutog političara Mikalaja Statkeviča, pozvalo je na hitno uvođenje karantina i zatvaranje škola i univerziteta.

“Vlasti čine sve što je u njihovoj moći da puste da koronavirusa u Belorusiji izmakne kontroli”, navodi se u saopštenju.

Testiranje, testiranje

Ministarstvo zdravlja brani svoj pristup krizi s koronavirusom. Prema saopštenju Ministarstva od 21. marta, u Bjelorusiji je potvrđeno 76 slučajeva koronavirusa, od čega je 15 ozdravilo, dok je 61 osoba bila na bolničkom liječenju. U toj zemlji nisu zabilježeni smrtni slučajevi.

Od 23. januara, kako je saopštilo ministarstvo, u Bjelorusiji je sprovedeno oko 20.000 testova za koronavirus. SZO je ocijenila da su mjere Bjelorusije u borbi protiv virusa bile “pravovremene” i “dobro zasnovane”.

Predstavništvo SZO-a u Minsku 17. marta pohvalila je zdravstveni sistem te zemlje zbog koncentrisanja napora i resursa na rano otkrivanje i izolaciju ljudi oboljelih od Covid-19.

“To su ključne mjere koje SZO preporučuje za zaustavljanje prenošenja i sprečavanje širenja infekcija koronavirusom”, navelo je predstavništvo SZO-a.

Prema Alesiji Rudnik, Lukašenko je izabrao dvostruku strategiju.

“Kao i u svakoj kriznoj situaciji, autoritarni režimi se opredjeljuju da od šire javnosti sakriju stvarnu sliku, ali i da djeluju iza scene. To vjerovatno može objasniti veliki broj sprovedenih testova”, rekla je analitičarka.

Ona je rekla da Lukašenko javnim minimiziranjem izazova od koronavirusa vjerovatno sebi podriva podršku, ali da će to, osim ako Bjelorusija ne bude teško pogođena Covid-19, malo vjerovatno uticati na ishod predstojećih predsjedničkih izbora.

Zbog neiskrenosti u rješavanju situacije s koronavirusom u Bjelorusiji, on će izgubiti povjerenje čak i među ranije odanim biračkim tijelom, ali se to nikako neće odraziti na rezultat izbora u avgustu 2020.