Vrhovni lider Irana, ajatolah Ali Hamenei pozvao je danas SAD da ukinu sve sankcije njegovoj zemlji ako žele da Teheran ponovo počne da poštuje obaveze iz međunarodnog nuklaernog sporazuma sa velikim silama, javljaju agencije.
“Ako SAD žele da se Iran vrati poštovanju obaveza, moraju da ukinu sve sankcije u praksi. Mi ćemo onda izvršiti provjeru, a potom se vratiti poštovanju obaveza”, rekao je Hamenei, prvi put komentarišući to pitanje otkako je američki predsjednik postao Džozef Bajden.
Hamenei je naveo da je to “definitivna i nepovratna politika Irana” i dodao da su svi iranski zvaničnici jedinstveni po tom pitanju i da niko neće odstupiti od toga, prenosi Radio Slobodna Evropa.
SAD su prije dvije godine, odlukom doskorašnjeg predsjednika Donalda Trampa, jednostrano napustile međunarodni nuklearni sporazum iz 2015. godine, kojim se Iran obavezao da ograniči obogaćivanje uranijuma u zamjenu za ukidanje ekonomskih sankcija. Bajden je najavio da će nastojati da SAD ponovo postanu dio sporazuma, ali da Iran prvo mora da poništi posljedice poteza suprotnih tom aktu.
Hamnei je ponovio ranije navode iranskih lidera da SAD moraju da ublaže sankcije prije nego što Iran ponovo počne da se pridržava sporazuma. Ta zemlja je počela da postepeno sve više krši nuklearni sporazum zbog Trampove takozvane politike maksimalnog pritiska na Teheran.
Teheran je zaprijetio dodatnim provokacijama u pokušaju da povratak SAD sporazumu postane Bajdenov prioritet.
Nakon ubistva iranskog naučnika Mohsena Fahrizadeha, zaslužnog za razvoj nuklearnog programa te zemlje, parlament Irana je usvojio zakon kojim zabranjuje pristup inspektorima Međunarodne agencije za atomsku energiju, što predstavlja teško kršenje sporazuma iz 2015. godine.
Iran je takođe počeo da obogaćuje uranijum do nivoa dovoljnih za izradu nuklearnog oružja i da instalira opremu za proizvodnju uranijuma u obliku metala, ključne komponente nuklearne bojeve glave. Teheran insistira da se svi potezi kojima je prekršio sporazum lako mogu poništiti.
Sporazum sa Iranom 2015. godine potpisali su SAD, Rusija, Kina, Njemačka, Francuska i Velika Britanija. Krajnji cilj sporazuma je sprečavanje Irana da razvije atomsku bombu, iako Teheran insistira da mu to nije namjera. Otkako su SAD jednostrano napustile sporazum 2018. godine, ostale potpisnice su težile da ga sačuvaju.
