Karneval u Rio de Žaneiru uz uobičajene ritmove sambe i živopisne plesne parade ove godine je imao i kritične tonove kao otpor desničarskom predsjedniku Žairu Bolsonaru (Jair) kojeg kritičari optužuju za seksizam, rasizam i nipodaštavajući odnos prema životnoj sredini, pišu svjetski mediji.
Ismijavanje predsjednika
Parade najboljih škola sambe u Rio de Žaneiru na karnevalu pored uobičajene uzavrele mješavine muzike, plesa i kostima ove godine su bile začinjene i provokacijama na račun predsjednika zemlje Bolsonara, navodi Rojters (Reuters).
Kao i svake godine na centralnom događaju karnevala na “sambodromo” (sambodrom) pred 90.000 gledalaca izašli su predstavnici 13 najpoznatijih škola sambe iz Rija – stotine živopisno i ponekad oskudno obučenih plesača i muzičara iza posebno dizajniranih pokretnih platformi.
Parada u ponedjeljak, koja je trajala do ranih jutarnjih sati u utorak, dotakla je mnoge teme, između ostalog Bolsonara, kontroverzne i polarizujuće ličnosti predsjednika koji je položio zakletvu prošle godine, navodi Rojters i ukazuje da ga njegove pristalice hvale za nagli pad broja nasilnih zločina i poboljšanje ekonomije, dok ga kritičari optužuju za rasizam i seksizam, kao i za stavove prema životnoj sredini.
Brazilski glumac i komičar Marselo Adnet (Marcelo) pojavio se na paradi škole sambe Sao Klemente obučen kao Bolsonaro, podrugljivo izvodeći sklekove, salutirajući i pucajući iz imaginarnog pištolja, što je, kako ukazuje Rojters, radio bivši vojni oficir tokom svog dosadašnjeg predsjedničkog mandata.
Na platformi Sao Klementa takođe su bili natpisi “U redu je?”, što je popularna Bolsonarova uzrečica, kao i “to je bio Leonardo di Kaprio” (Leonardo di Caprio), ismijavajući predsjednika što je prošle godine okrivio holivudskog glumca za požare u Amazonu.
U nedjelju se čuvena škola sambe Mangueira osvrnula na rast desničarske religiozne ostrašćenosti i povećanje policijskog nasilja u prvoj godini vladavine Bolsonara. Među pjesmama Mangueire je bila “Ne mesiji s pištoljem u ruci”, što je referenca na Bolsonara, čije je srednje ime Mesias (Messias) i koji podržava pravo na posjedovanje oružja.
Političari izbjegavaju karneval
Dok su pojedine škole ismijavale Boslonara, predsjednik se nije mogao vidjeti na najčuvenijoj brazilskoj žurci, ukazuje Asošiejtid pres (Associated Press), dodajući da je Bolsonaro na društvenim medijima objavio snimak s plaže i podijelio nekoliko pozitivnih poruka koje su o njemu napisali posjetioci karnevala.
I drugi političari su propustili priliku da vide i da budu viđeni na paradi u Riju, prekidajući višedecenijsku tradiciju političara i s ljevice i s desnice koji su nastojali da iskoriste karneval, navodi AP i ukazuje da su brazilski političari danas često u središtu kritika nastupa školi sambe, pa zato izbjegavaju najveću brazilsku kulturnu predstavu.
Bolsonaro takođe predvodi nagli zaokret Brazila ka desničarskim i konzervativnim političarima koji odbacuju karneval kao razvrat i pretjerivanje.
Sambodrom u Riju je uveden 1984. pri kraju vojne diktature i na početku su karnevalu prisustvovali samo lokalni političari, ali se to promijenilo 10 godina kasnije kada Itamar Franko (Franco), otišao na sambodrom.
Mada se vojsci nije dopala slika iz te noći pošto mlada žena pored Franka nije imala donji veš, političari su brzo shvatili da je Franko postao popularniji zbog karnevala.
Serhio Praka (Sergio Praca), politikolog s univerziteta u Rio de Žaneiru, rekao je da je karneval uvjek bio političan, ali da su ranije kritike bile šire, dok su posljednjih godina one ličnije i fokusirane na određenog političara, pa je tako prethodni predsjednik Mišel Temer (Michel) predstavljen kao “neoliberalni vampir”.
S velikim korupcionaškim skandalom koji trese Brazil sedam godina i izlaskom zemlje iz brutalne recesije, situacija nije dobra, pa bi, dodaje Praka, političari na žurkama s mnogo slavlja i alkohola izgledali loše.
Platforma škole sambe San Klemente nazvana “fabrika lažnih vijesti” u ponedjeljak je imala ogromnu lutku Pinokija i velikim ekranom mobilnog telefona s dezinformacijama koje su kružile na ekstremnodesničarskim mrežama, ukazuje AP, dodajući da je Bolsonaro pobijedio 2018. kampanjom uglavnom vođenom na društvenim medijima, dok su ga protivnicu optuživali da je širi dezinformacije.
“Ovo nije protest protiv politike, već protiv loših političara koji lažu da bi bili izabrani”, rekao je jedan od učesnika parade San Klementea.
Čin otpora
Čuveni karneval u Riju je uvjek imao element političke satire, ali ga s usponom Bolsonara, mnogi učesnici vide kao čin otpora, piše Njujork tajms (The New York Times).
Bolsonaro i gradonačelnik Rija, evangelistički pastor Marselo krivela (Marcelo Crivella), ne skrivaju svoj prezir prema razuzdanom veselju koje paralizuje veći dio grada usred ljeta, navodi američki list, ukazujući da je njihov prezir, ako ništa drugo, dodatno podstakao kreativnost, strast i politički teatar na ulicama Rio de Žaneira, posebno na uličnim žurkama i plesnim nastupima širom grada tokom karnevala.
Ti nastupi, poznati kao “bloko” (bloco) odražavaju strepnje i gnijev koje mnogi u zemlji osjećaju, rekla je Amanda Sales (Salles) i dodala: “U teška vremena, kao tokom ere diktature, brazilska kultura cvjeta… Postajemo bogatiji, ujedinjujemo se, postajemo snažniji”.
Koreografkinja jedne od tih plesnih grupa Poliana Souza (Polliana Souza) kaže za Njujork tajms da nastupe na ulicama osjeća kao “vrisak otpora”. “Ulice su naše, tako da zašto da ih ne iskoristimo na najbolji način”, dodala je ona.
Mišel Krimer (Michele) iz jednog “blokoa” kaže da je njena grupa nastala samo iz zabave, ali da je s predsjednikom koji želi da prestanu da postoje, “važno imati glas”, dodajući da “otpor znači da se ostane na ulicama”
Evangelisti žele da dovedu Isusa na karneval
S druge strane, evangelistički hrišćani, sve prisutnija demografska grupa u Brazilu koja je imala ključnu ulogu u pobjedi Bolsonara na predsjedničkim izborima, odlučni su da Isusa Hrista približe posjetiocima i učesnicima karnevala, piše Gardijan (The Guardian).
Žurka na Kopakabani “I’m Full of Love Samba Street Party” s ritmovima sambe mogla je biti još jedan uobičajeni događaj čuvenog karnevala, ali, ističe Gardijan, tamo niko nije bio pijan ili kostimiran, tek nekolicina je plesala dok je na zvučnicima išla pjesma o Isus. Bolsonorova supruga Mišel (Michelle) jedna je od najpoznatijih članica baptističke crkve iz Rija koja je organizovala tu žurku, dodaje britanski list.
Pastor crkve Žozue Valandro (Josue Valandro Jr) kaže da su se nekada njeni članovi povlačili iz grada tokom karnevala, ali da su sada sve vidljiviji.
“Grad se prepustio nemoralu, pijankama, kriminalu, lošim stvarima. Karnevalsko veselje traje četiri dana, dok je Isusova sreća vječna”, kaže Valandro.
Pripadnici te crkve kažu da se evangelisti suočavaju s predrasudama i opisuju karneval kao rasipnički, promiskuitetni i kriminalom ispunjen haos koji žele da promijene, navodi Gardijan i dodaje da kažu da žele da spasu duše i prime nove članove.
“Cilj je da dovedemo Isusa ljudima koji uživaju na karnevalu”, rekla je 23-godišnja članica baptističke crkve koja svira na bubnjevima.
“Pjevali bismo samo pjesme o porodici, prijateljstvu, dobroti i Bogu. Ne bi bilo alkoholnih pića ili droga. I svi bi bili trezni”, rekao je pastor Valandro. “To bi bio moj karneval iz sna”.
