Globalnu šemu za pranje novca vrijednu skoro 9 milijardi dolara, koju je uspostavila i vodila najveća ruska privatna investiciona banka koja ima bliske veze sa ruskom vladajućom elitom otkrio je Projekt za izvještavanje o organizovanom kriminalu i korupciji (OCCRP) čije je sjedište u Sarajevu.
Istraga OCCRP pokazuje da šema vrijedna 8,89 milijardi dolara, nazvana (praonica trojka), omogućava korumpiranim političarima i pojedincima iz organizovanog kriminala da peru novac, izbjegavaju poreze, kriju sredstva u inostranstvu i sprovode različite nelegalne aktivnosti.
Istraga je izdvojila Sergeja Roldugina, ruskog čelistu, koji je jedan od najstarijih prijatelja ruskog predsjednika Vladimira Putina, kao jednog od glavnih korisnika ove šeme.
Projekat za izvještavanje o organizovanom kriminalu i korupciji je prethodno već otkrio dvije takve šeme, poznate kao “ruska praonica” i “azerbjedžanska praonica” i kažu da im je istragu omogućilo jedno od najvećih curenja podataka bankarskih transakcija ikad, do kojeg su došli zajedno sa litvanijskim sajtom 15.min.lt.
Curenje podataka koje je sakupljano iz različitih izvora, uključuje i više od 470 milijardi poslatih preko 1,3 miliona transakcija od 238.000 kompanija i pojedinaca.
OCCRP navodi da su zajedno sa svojih 22 partnera iz cijelog svijeta, bili u mogućnosti ne samo da identifkuju korisnike “Praonica trojka” , već i da otkriju entitete odgovorne za njeno uspostavljanje i rad.
Tako je indentifikovana privatna investinciona banka Troika Dialog, nekada najveća u Rusiji, koju vodi rusko-armenijski investicioni bankar Ruben Vardanjan.
OCCRP takođe navodi da je “Praonica trojka”, koja je funkcionisala od 2006. do početka 2013., formirana od strane najmanje 75 međusobno povezanih offshore kompanija, od čega su najmanje njih 35 imale otvorene račune u Ukio Bankas, problematičnoj litvanijskoj banci zatvorenoj 2013.
“Prema direktivama iz Troika Dialoga, milijarde i milijarde dolara iz Rusije je stizalo na naloge Ukioa” stoji u istrazi OCCRP.
“Novac je podijeljen i transferisan među kompanijama za pranje novca, prije nego što su potom slati različitim primaocima, poznatim i nepoznatim. Transakcije su uglavnom bile prividne, i pratili su ih lažni papiri kojima je opisivana trgovina nepostojeće robe. Na putu izlaska iz sistema, novac je prolazio kroz račune korespondentnih banaka na Zapadu, najčešće kroz austrijske i njemačke banke.”
U to vrijeme je Vardanjan, od mnogih smatran kao prozapadno orjentisana, napredna figura, bio predsjednik Troika Dialoga i glavni izvršni direktor.
Ali u to vrijeme kaže OCCRP “nije bilo jasno” da li je on znao ili nije znao za postojanje šeme. “Nema definitivnog dokaza da je znao”.
Istraga je pokazala da je Putinov prijatelj, Roldugin došao u posjed 69 miliona kroz “praonicu trojka”.
Ovo nije prvi put da se Rolduginovo ime povezuje sa istragom o pranju novca. Njegovo ime se pominje 2016. u takozvanim Panama papirima, gdje se pojavljuje kao vlasnik mreže offshore firmi koje su poslovale sa milijardama dolara i imale poslovne veze sa bogatim tajkunima koji se smatraju bliskim ruskom predsjedniku Vladimiru Putinu.
Roldugin je negirao da je prekršio zakon.
