Hrvatski imunolog: Virus nije oslabio, očekujem teže kliničke oblike narednih nedjelja

Jedan od vodećih hrvatskih imunologa i redovni profesor fiziologije, patofiziologije i imunologije na Medicinskom fakulteta u Rijeci Zlatko Trobonjača smatra da ne treba širiti paniku među građanima, ali kaže da tokom narednih nedjelja očekuje teže kliničke oblike COVID-19, zbog čega je i dalje važno poštovati epidemiološke mjere, prenosi Jutarnji list.

On je objavio status na Fejsbuku u kom objašnjava evoluciju novog koronavirusa.

“Da li je SARS-CoV-2 oslabio i kako bi se uopšte manifestovalo slabljenje virusa ?”, napisao je Trobonjača.

“Slabljenje virusa moglo bi se manifestovati bolešću sa blažim simptomima i povoljnijim ishodima, odnosno, sa manje ostataka bolesti i manjom stopom smrtnosti”, dodaje dr Trobonjača.

On smatra da bi se to zaista moglo dogoditi ukoliko bi se virus bolje prilagodio biologiji čovjeka i biologiji ćelija u kojima se virus razmnožava.

“To bi, ipak, značilo da virus nema jako citopatogeno djelovanje, ne izaziva smrt ćelija i razvija mehanizme izbjegavanja ili subverzije djelovanja imunog sistema. Dakle, to bi značilo da bi infekcija mogla proći sa manjim oštećenjima i bez smrti domaćina”, smatra dr Trobonjača.

“U dugoročnoj evoluciji i životnom ciklusu virusa to je povoljnost i prednost, jer bi se u tom slučaju, sa jedne strane, virus teže prepoznavao, napadao i eliminisao mehanizmima imunološkog sistema, a sa druge strane, preživljavanjem domaćina imao više vremena i više šansi da se prebaci na drugu jedinku. Na primjer, neki se virusi teško šire u ljudskoj populaciji jer su preagresivni, izazivaju tešku bolest i smrt domaćina prije nego što pređe na drugu jedinku”, dodaje Trobonjača.

Kako ističe, ova evolucijsko prilagođavanje događa se zbog mutacija u virusnom genomu, čime nastaju virusne forme otpornije na djelovanje selekcijskog pritiska, pa samim time stiču prednost u životnom ciklusu u odnosu na slabije prilagođene virusne forme, pri čemu bolje prilagođene forme opstaju, a lošije prilagođene propadaju.

“To je u osnovi baza evolucije svih živih bića pa tako i virusa. Prema tome, očigledno je da je dinamika evolucijskog prilagođavanja u direktnoj vezi sa dinamikom nastanka mutacija u genomu virusa”, smatra Trobonjača.

“SARS-CoV-2 virus relativno sporo mutira. Izolovane forme virusa u odnosu na izvorni virus iz Vuhana imaju maksimalno tridesetak mutacija, a forme iz hrvatske populacije desetak do petnaest. To je u virusnoj evoluciji praktično zanemarivo, pogotovo ako te mutacije pogađaju one djelove virusnog genoma koji nisu važni za replikacijski ciklus virusa”, dodaje Trobonjača.

Međutim, on je napisao da je koronavirus zoonotski virus, odnosno, da je svojstven životinjama i relativno slabo prilagođen biologiji čovjeka, zbog čega i izaziva “nekakvu čudnu bolest”.

“Ovom dinamikom mutacija SARS-CoV-2 virusu trebalo bi vjerovatno više desetina, možda i stotina godina kruženja među jedinkama za evolucijsko prilagođavanje biologiji čovjeka i nemoguće je očekivati da se to dogodi u samo par mjeseci. Zato SARS-CoV-2 virus nije oslabio. Virus je isti, i mi smo isti, pa je i COVID-19 bolest ista kakva je bila i prije nekoliko mjeseci”, tvrdi Trobonjača.

On smatra da nije dobro stvarati paniku među ljudima, ali da nije dobro ni rješenje prekomjernih restrikcija mjera ograničenja zbog neutemeljenih podataka da virus slabi, jer u tom slučaju može doći do “nepotrebnog opuštanja građana i širenja epidemije”.

“Utisak o slabljenju virusa može biti posljedica činjenice da je zahvaćena mlađa populacija, koja i inače obolijeva od blažih oblika bolesti, ili činjenica da se još nisu razvile komplikacije kod inficiranih osoba u ovom drugom talasu, budući da je potrebno obično sedam do deset dana (ili više) od početka bolesti da se razviju komplikacije”, naglašava Trobonjača.

“Zato ćemo u narednim nedjeljama najvjerovatnije svjedočiti teškim kliničkim oblicima ove bolesti i neželjenim ishodima naročito među starijim građanima, koji imaju hronična oboljenja. Zato je jako važno biti oprezan i sve epidemiološke mjere su i dalje izuzetno važne da bi se izbjegla infekcija”, zaključuje Trobonjača.