Nakon što je naišao na snažnu osudu, mađarski povjerenik za kulturu Silard Demeter u nedjelju (29. novembra) je nevoljno povukao članak u kojem je američko-mađarskog milijardera i filantropa Džordža Soroša i kritičara mađarske vlade, uporedio s Adolfom Hitlerom i nacistima.
“Evropa je plinska komora Džordža Soroša”, napisao je Demeter, inače šef Književnog muzeja Petofi u Budimpešti, u članku objavljenom u subotu (28. novembra) u provladinoj novinskoj agenciji Origo.
“Otrovni plin teče iz kapsule multikulturalnog otvorenog društva, koje je smrtonosno za evropski način života”, utvrdio je.
Komentari su izazvali bijes mađarske jevrejske zajednice, uključujući Ujedinjenu mađarsku jevrejsku kongregaciju, koja je članak nazvala “neukusnim” i “neoprostivim”.
“Radi se o klasičnom slučaju relativizacije holokausta i zbog toga je nespojiv sa vladinom tvrdnjom o nultoj toleranciji prema antisemitizmu”, dodali su iz ove organizacije.
U izjavi u nedjelju za Origo, Demeter je rekao da će povući svoj članak nezavisno o onome što on misli i da će izbrisati svoju Facebook stranicu.
“Prihvatiću da su oni koji me kritikuju u pravu kad kažu da nazvati nekoga nacistom znači relativizaciju i da uspostavljanje paralela s nacistima može nehotice naštetiti uspomeni na žrtve”, rekao je.
Oštra reakcija Izraela
U članku objavljenom u agenciji Origo je Demeter, kojeg je mađarski premijer Viktor Orban imenovao za nadgledanje produkcije u oblasti kulture, uporedio Soroša s Hitlerom, napisavši da je on “liberalni firer”, te da ga “njegova slobodarsko-arijska vojska više ga obožava nego što je Hitlera njegova”.
Vlada Izraela, bliskog saveznika Mađarske, osudila je Demetrove komentare. Izraelska ambasada u Budimpešti twitovala je: “Mi u potpunosti odbacujemo upotrebu i zloupotrebu sjećanja na holokaust u bilo koje svrhe … Nema mjesta za povezivanje najgoreg zločina u ljudskoj istoriji ili njegovih počinilaca sa bilo kojom savremenom raspravom”.
Gordon Bajnai, bivši mađarski premijer, napisao je u nedjelju na Facebooku da će, ako Demeter ne bude smijenjen sa funkcije do ponedjeljka „Mađari i ostatak svijeta (njegovu) izjavu očito smatrati stavom mađarske vlade. ”
Zahtjev za smjenu i unutar Mađarske
Njegovu smjenu zatražila je i Demokratska koalicija, glavna mađarska ljevičarska opoziciona stranka.
Američko- jevrejski komitet u Srednjoj Evropi osudio je komentare o Sorošu, koji je rođen u Mađarskoj i koji je preživio holokaust, opisujući ih kao “užasne”. “Na takvo nepoznavanje istorije i minimiziranje holokausta mora se ukazati”, naveo je Komitet na Twitteru.
Soroš se često nalazi na meti Orbana zbog finansiranja liberalnih ciljeva. Mađarski premijer optužuje Soroša da želi da preplavi kontinent muslimanskim migrantima i potkopati nacionalni identitet.
U svom članku, u kojem govori o sporu s Briselom oko budžeta Evropske unije, Demeter je Mađarsku i Poljsku opisao kao “nove Jevreje”.
Inače, Mađarska i Poljska održavaju pregovore o višegodišnjem budžetu EU zbog novog mehanizma oko vladavine zakona. Naime, ove dvije države uložile su veto na usvajanje sedmogodišnjeg budžeta EU i plana za ekonomski oporavak od pandemije korona virusa, ukupne vrijednosti 1.800 milijardi eura.
Oni se protive novom mehanizmu koji bi omogućio Uniji da uskrati finansijska sredstva zemljama koje krše demokratske norme, za što su optužene upravo te dvije zemlje.
