Novi Sad na vodi sa mnogo nepoznanica

Veliki stambeni kompleks na obali Dunava u Novom Sadu, čiju je izgradnju tamošnja gradska vlast najavila za ovu godinu, prate brojne nepoznanice, a sam projekat je mnoge podsjetio na kontroverzni “Beograd na vodi”.

“Sa jedne strane, nemamo nikakvu informaciju o tome šta se zapravo tamo sprema, a sa druge, ono što je nama poznato iz nekih neformalnih izvora jeste da se radi na pripremi projekata i da je stvar prilično definisana. To je u suštini ključni problem”, kaže za Radio Slobodna Evropa (RSE) Slobodan Jović, predsjednik Društva arhitekata Novog Sada (DANS), komentarišući najavljeni projekat izgradnje luksuznih stanova, na mjestu nekadašnjeg brodogradilišta na Ribarskom ostrvu.

Brodogradilište je kupila novosadska kompanija „Uni-Galens D.O.O.“ koja, prema podacima iz katastra, ima pravo korišćenja parcele broj 7382, na kojoj se nalazilo brodogradilište.

Gradonačelnik Novog Sada Miloš Vučević je u martu prošle godine najavio da će taj, kako je rekao, zaparloženi dio Novog Sada, dobiti potpuno drugačiji izgled.

“Da danas taj prostor – kao što je radio London, kao što je radio Roterdam, kao što je radio Njujork i mnogi drugi gradovi, iskoristimo u jednom potpuno novom smislu, da dobijemo novi stambeno-poslovni kompleks”, rekao je Vučević, inače funkcioner vladajuće Srpske napredne stranke (SNS).

Ovu ideju podržava Novosađanka Sanja Đorđević.

“Mislim da je to dobra ideja, jer treba da se gradi. Novi Sad raste i što bude više stanova, to će padati cijene kvadrata”, smatra Đorđević.

Građani čekaju odgovore

Međutim, Slobodan Jović napominje da, prema aktuelnom Generalnom urbanističkom planu (GUP), na toj lokaciji nije dozvoljena izgradnja trajnih stambenih objekata.

“Prema sadašnjem GUP-u, radi se o sportsko-rekreativnoj zoni. Promjena GUP-a će biti ključno mjesto kada ćemo saznati o kakvom se projektu radi. To će biti momenat kada će taj proces morati da bude maksimalno transparentan, kako bi svi zainteresovani – i građani i struka – imali uvid u sve informacije”, kaže Jović.

Međutim, stanovnici naselja Liman, koje se neposredno naslanja na Ribarsko ostrvo, zabrinuti zbog manjka informacija, uputili su 17. januara zahtjev predsjedniku Mjesne zajednice “Ostrvo” da sazove zbor građana, na koji su pozvali upravo prvog čovjeka grada.

Inicijator poziva Novi Nebojša Milenković, pisac i istoričar umjetnosti, kaže za RSE da još uvjek nije stigao zvaničan odgovor iz Mjesne zajednice, te da je zakonski rok za to 16. februar.

“Ono što je ovde konkretno problem, jeste činjenica da bi zeleni pojas priobalja Dunava mogla postati ’pluća’ Novog Sada. To bi mogao biti naš Central park što je, na neki način, predviđeno čak i postojećim Urbanističkim planom koji tu predviđa objekte sportsko-rekreativne, kulturne i ugostiteljsko-turističke namjene. Time bi grad – trajno unakažen tzv. investitorskim urbanizmom, prepoznatljivim po jeftinoj, tipskoj arhitekturi – i doslovno i metaforički mogao prodisati. To je ono za šta se kao građani zalažemo i o čemu želimo da razgovaramo sa gradonačelnikom. Naposletku, ukoliko se grad “razvija” isključivo u skladu sa projekcijama i interesima investitora, onda je logično zapitati se – čiji je onda uopšte naš grad?”, kaže Milenković.

RSE je uputio pitanje kompaniji “Uni-Galens” o tome kakvi su objekti planirani da budu izgrađeni na prostoru bivšeg brodogradilišta, ali do zaključenja ovog teksta nijesu dobili odgovor.

“Imamo li u vidu dosadašnja loša iskustva sa različitim građevinskim investitorima – gdje su čitave gradske četvrti pretvorene u ‘košnice’, uz zanemarivanje principa humanog stanovanja – dodatno nas kao građane zabrinjava činjenica da je prostor bivšeg brodogradilišta već prodat, prije no što je uopšte i obznanjena namjera da će on biti pretvoren u građevinsko zemljište. Naposletku, ako ćemo da razmišljamo strateški – ima li onda veće i isplativije investicije od dugoročnog investiranja u zdravlje građana!?”, zaključuje Novi Nebojša Milenković.

’Vode Vojvodine’ se ne oglašavaju

Javnost zbunjuje i to što je novosadski gradonačelnik nedavno optužio Javno preduzeće „Vode Vojvodine“ da koči čitav projekat i uopšte razvoj Novog Sada, pošto odbija da izda saglasnost za planske akte u vezi sa ovim projektom.

“Nisam vidio nikakvu primjedbu, nego vidim ćutanje, nedavanje mišljenja ili saglasnosti na planske akte. Zašto ćute, morate njih pitati”, izjavio je Vučević 4. februara ove godine.

Na pitanje RSE da li postoji nešto sporno u ovom projektu i zbog čega “Vode Vojvodine” ne daju saglasnost, iz ovog preduzeća nijesu dobili odgovor.

Novosadski ’Beograd na vodi’

U dijelu novosadske javnosti ovaj projekat je kolokvijalno nazvan “Novi Sad na vodi”, čime se aludira na stambeno-poslovni kompleks na priobalju rijeke Save, koji od 2015. godine u beogradskoj četvrti Savamala gradi kompanija “Eagle Hills” iz Ujedinjenih Arapskih Emirata.

“Moje trenutno mišljenje je zasnovano isključivo na onoj abominaciji koja se zove ’Beograd na vodi’. Ne mogu da zamislim da će u Novom Sadu da bude išta bolje od toga. Može samo da bude gore”, kaže Novosađanin Miloš Miloradović.

Podsjetimo, “Beograd na vodi” je vladajuća Srpska napredna stranka (SNS) proglasila projektom od nacionalnog značaja, sa vrijednošću od tri milijarde američkih dolara.

Najavljeno je da će po završetku izgradnje, u ovom stambeno-poslovnom kompleksu biti šest hiljada stanova, osam hotela, 165 apartmana i kula Beograd visoka 168 metara.

Projekat je od početka bio na meti kritika dijela stručne javnosti koja je 2014. godine Gradskoj skupštini uoči izmene GUP-a podnijela blizu 2.000 primedbi. Uprkos tome, gradski odbornici su usvojili izmjene koje, između ostalog, omogućuju da u prijestonici budu izgrađeni objekti koji su viši od 32 metra.

Među kritikama na račun načina na koji se gradi “Beograd na vodi”, moglo se čuti da nisu urađene potrebne studije koje bi dokazale da podzemne vode neće ugroziti buduće stambeno naselje na savskoj obali.

Predsjednik DANS-a Slobodan Jović kaže da struka ni u slučaju najavljenog naselja na Ribarskom ostrvu nije upoznata sa studijama koje se tiču bezbjednosti i strukture tla.

“Ono što važi na ostalim djelovima tog dijela Dunava jeste da se ne smiju graditi objekti 50 metara od linije odbrane od poplave. Naravno, grad na nekim mjestima treba da izađe na rijeku. Pitanje je da li je ovo tlo adekvatno i da li je ovo mjesto na kojem treba da se nađe jedan takav stambeni dio grada, te kakve on kvalitete donosi ne samo jednoj grupi ljudi, nego cijelom gradu”, kaže Jović.

Još uvjek nije poznato kada bi Skupština Novog Sada mogla da raspravlja o eventualnim izmjena Generalnog urbanističkog plana. Za sada se, osim pojedinih medija, “Novim Sadom na vodi” bave opozicione političke stranke koje novosadskog gradonačelnika optužuju da je cio projekat prilagodio privatnom investitoru, ne razmišljajući o interesima građana.