Zanimljive činjenice o Oskaru

Sezona Oskara je tu i htjeli ne htjeli svi se pomalo pitamo ko će osvojiti “zlatnog Meksikanca”. “Kakvog sad Meksikanca?”, pitate se. Pa, eto čemu ovaj tekst.

Kako se holivudska noć bliži, odlučili smo da vam predstavimo par stvari koje možda niste znali o Oskaru.
13. Šta je pravilo “Viteza tame” ?

Ako postoji superherojski film koji je zaslužio nominaciju, a nije je dobio, to je sigurno Nolanov (Kristofer Nolan) “Vitez tame” (“The Dark Knight”). Nolanovo unošenje realizma u Gotam je očigledno ono što su i publika i kritičari godinama priželjkivali, s obzirom da je film tako dobro prošao i u recenzijama i na blagajnama. Film jeste dobio nekoliko Oskara, Hit Ledžer je posthumno nagrađen za najbolju sporednu ulogu, ali publika je ostala u šoku kada “Vitez tame” nije nominovan za najbolji film.

Kada je 2010. Akademija povećala broj nominovanih za najbolji film sa pet na deset, iako to nikada zvanično nije potvrđeno, mnogi su vjerovali da je to zbog negativnih reakcija publike zbog propusta sa “Vitezom tame”. Od tada je nominovano mnogo blokbastera, sve od “Priče o igračkama 3” do “Avatara”. Iako je ovaj potez vjerovatno motivisan željom da nominacija blokbastera privuče što više publike Oskarima, činjenica je da, od tada, mnogo veći broj dobrih filmova dobija zaslužene nominacije.
12. Zašto se uopšte zove Oskar?

Zašto se nagrade Američke filmske akademije zovu Oskar? U suštini, niko ne zna. Ljudi iz filmske industrije pričaju razne priče o porijeklu imena, ali opšteprihvaćena teorija je ona o bibliotekarki Margaret Herik , koja je radila u biblioteci Akademije i koju je zlatni kipić podsjećao na njenog ujaka Oskara, te ga je zvala tako i ime je ostalo.

Postoji i priča kolumniste Sidnija Skolskog koji tvrdi da mu je dosadilo pisati “zlatni kipić” pa ga je nazvao Oskar, po nekoj staroj vodviljskoj šali. Tu je i priča Beti Dejvis da je ona smislila ime jer je “pozadina” kipa podsjećala na pozadinu njenog muža kada bi izašao ispod tuša. Nikad nećemo znati pravu istinu, ali ko god je bio, treba mu vječno zahvaljivati za smišljanje nadimka pamtljivijeg i lakšeg od “Nagrada američke filmske akademije”.
11. Svi rekordi Gejbla i Li

“Prohujalo s vihorom” (“Gone With The Wind”) je danas klasik, ali južnjački ep je bio pretendent na tu titulu čim se pojavio. Do noći objavljivanja pobjednika 29. dodjele Oskara, film je imao 13 nominacija, a kući je otišao sa osam nagrada, uključujući nagrade za najbolji film, režiju, glumicu, scenario i montažu.

Uz sve to, film je postavio mnoge presedane. Glumica Heti Mekdanijel (Hattie McDaniel) postala je prva afro-amerikanka koja je osvojila Oskar, a scenarista Sidni Havard (Sidney Howard) prvi posthumno nagrađen. “Prohujalo s vihorom” je i prvi film u boji koji je osvojio nagradu za najbolji film. Uz to, on je i film najdužeg trajanja koji je osvojio nagradu. Inače, traje tri sata i 54 minute.
10. Velika trojka sa velikom petorkom

Sa 14 nominacija, “La La Land” ima šansu da obori rekorde na ovogodišnjoj dodjeli. Oskari imaju dugu istoriju filmova koji su, kao “La La Land”, nominovani u mnoštvu kategorija. Najveći broj Oskara osvojenih za jedan film je 11, a taj rekord zajedno drže idući naslovi: “Ben-Hur”, “Titanik” i “Gospodar prstenova: Povratak kralja”.

Još rjeđi je slučaj da film osvoji “velikih pet”, tj. nagrade za najbolji film, režiju, glumca, glumicu i scenario. Do sada su 43 filma bila nominovana u svih pet kategorija, a samo tri su pobijedila u svim: “Dogodilo se jedne noći”, “Let iznad kukavičjeg gnijezda” i “Kad jaganjci utihnu”. Ove godine, “La La Land” ima dobre šanse da se pridruži ovoj trojci.
9. Najmlađi i najstariji dobitnici

Godine nisu važne kada je u pitanju Oskar. To znači da svakog veterana bez nagrade može ostaviti prvačić.

Osmogodišnji Džastin Henri (Justin Henry) je 1980. godine, postao je najmlađi glumac nominovan za Oskar, za svoju ulogu u “Kramer protiv Kramera”. Da je pobijedio, Henri bi postao najmlađi glumac koji je dobio nagradu. S obzirom da nije, rekord za najmlađeg dobitnika Oskara i dalje drži Tejtum Onil (Tatum O’Neal), koja je nagrađena kao najbolja sporedna glumica 1974. godine za film “Papirni mjesec” (“Paper Moon”), kada je imala samo deset godina.

Najstariji dobitnik je Kristofer Plamer (Christopher Plummer), koji je Oskar osvojio 2010. za sporednu ulogu u filmu “Početnici” (“Beginners”).
8. Samo jedna žena je pobijedila u kategoriji najboljeg reditelja

Prošlogodišnji #Oscarsowhite debakl dao nam je uvid u očitu diskriminaciju prisutnu u vodećim nagradnim kategorijama. Akademija je reagovala na problem, što možemo vidjeti po ovogodišnjim nominacijama, ali mnogi i dalje nisu zadovoljni.

Jedna od problematičnih kategorija je ona za najboljeg reditelja, u kojoj su do sada ukupno četiri žene nominovane: Lina Vertmiler (Lina Wertmuller) za film “Sedam ljepotica” (“Seven Beauties”), Džejn Kampion (Jane Campion) za “Klavir” (“Piano”), Sofija Kopola (Sofia Coppola) za “Izgubljeni u prevodu” (“Lost in Translation”) i Ketrin Bigalou (Kathryn Bigelow) za “Katanac za bol” (“The Hurt Locker”). Od nominovanih je samo Bigalou uspjela osvojiti nagradu i time postati jedina žena u istoriji Oskara kojoj je to pošlo za rukom.
7. Karta za prvu ceremoniju koštala je pet dolara

Danas je dodjela Oskara najgledanija nagradna ceremonija na svijetu, koja se uživo prenosi u više od 200 zemalja. Možda će vas iznenaditi činjenica da su prve ceremonije bile poprilično skromna dešavanja.

Prva dodjela, održana 1959. godine, bila je samo skromna večera, održana u holivudskom hotelu “Ruzvelt”. Prisustvovalo je 270 gostiju, a cijena karte je bila pet dolara po osobi. Sama ceremonija je trajala 15 minuta, a za večeru je služena samo pečena piletina. Danas, dodjeli prisustvuje oko 3.400 gostiju, traje preko 3 sata i “najgora” mjesta koštaju 150 dolara. Nadamo se da je za taj novac bar hrana bolja.
6. Najviše nominacija i pobjeda

Sa preko 90 godina tradicije i toliko podataka, toliko filmova i imena, rezultata i rekorda, zaboravi se često onaj najvažniji podatak: ko ima najviše nominacija i pobjeda. Za početak, evo par najznačanijih rekorda.

Volt Dizni (Walt Disney) drži rekord za najviše nominacija i pobjeda. Nominovan je 59 puta, a nagrađen čak 22 puta. On drži i rekord najviše uzastopnih pobjeda, sa deset nagrada u osam godina.

Ketrin Hepburn (Katharine Hepburn) ima najviše nagrada za glumu. Dobila je četiri Oskara – svaki za najbolji glumicu.

Džon Ford (John Ford) ima najviše nagrada za režiju – isto četiri.

Meril Strip (Meryl Streep) je ove godine oborila sopstveni rekord u nominacijama – sada ih ima 20.

Najviše nominacija za jedan filma imaju “Sve o Evi” (“All About Eve”), “Titanik” (“Titanic”) i “La La Land” – svi po 14.
5. Najviše nominacija, a najamnje pobjeda

Na svakog dobitnika Oskara, imamo četiri ili pet gubitnika. Jedina stvar gora od nedobijanja nagrade je dugogodišnji staž u nedobijanju nagrade.

Ako ste mislili da je Di Kaprio predugo čekao na svog Emilija Fernandeza (pričekajte stavku broj dva), sigurno niste čuli za miksera zvuka Kevina O’Konela (Kevin O’Connell), koji drži rekord za najviše nominacija bez ijedne pobjede – čak 20. Ove godine, on je nominovan 21. put, za svoj rad na Gibonovom “Greben spasa” (“Hacksaw Ridge”).

Dva filma drže rekord za najviše nominacija bez pobjede. To su “Turning Point” i “The Color Purple” sa 11 nominacija i nijednim Oskarom.

Piter O’ Tul (Peter O’Toole) je 2003. godine, nagrađen počasnim Oskarom, ali on je glumac koji ima najviše nominacija bez pobjeda – osam.
4. Može li biti “neriješeno”?

Na Oskarima postoji i mogućnost neriješenog rezultata. Ovo se dešava, kao i bilo gdje drugo, kada kandidati dobiju isti broj glasova, a to se desilo šest puta u 90 godina.

U početku je pravilo bilo da se razlika u tri glasa smatrala izjednačenjem, što je kasnije promijenjeno u pravilo da se izjednačenjem smatra samo tačna – 50/50 podjela glasova.

Fredrik Marč (Fredick March) i Valas Biri (Wallace Beery) su 1932. podijelili nagradu.

“A chance to Live” i “So Much for So Little” odnijeli su kući nagrade za najbolji dokumentarac 1950. godine.

Neriješeno je bilo, opet za najbolji dokumentarac, 1987. godine, sa filmovima “Arie Shaw: Time is All You’ve Got” i “Down and Out In America”.

“Trevor” i “Franz Kafka’s It’s A Wonderful Life” su izjednačili za najbolji kratki film 1995.

A, najpoznatiji slučaj se desio 1969. godine, kada su Ketrin Hepburn i Barabara Strejsend imale jednak broj glasova za najbolju glumicu. Kako Ketrin nije prisustvovala dodjeli, Barabara, koja je imala 26 godina u tom trenutku, osvojila je veče.
3. Koliko vrijedi Oskar?

Izgledaju dragocjeno, ali koliko zaista Oskar vrijedi? Pa, u stvari, to zavisi od trenutne cijele zlata. Statua se pravi od 24-karatnog zlata i to joj vrijednost stavlja u okvir od oko 900 dolara.

Akademija je 1950. godine usvojila pravila po kojem svako ko hoće da proda svoj Oskara, ima obavezu da ga prvo ponudi Akademiji – za jedan dolar. To pravilo se ne odnosi na nagrade osvojene prije 1950.

Dva aukcijska slučaja su čuvena sa Oskarima. Prvi je onaj sa Oskarom za najbolji film koji je 1939. uzeo “Prohujalo s vihorom”. Njega je na aukciji, za 1.542.000 dolara kupio Majkl Džekson. Drugi je onaj za najbolji scenario za film “Građanin Kejn”, jedini Velsov Oskar, koji se dugo vukao po aukcijama, a dostigao je cijenu od 800.000 dolara, da bi na kraju Velsova ćerka povukla kipić sa aukcije i vratila ga Akademiji.
2. Čije lice nosi Oskar?

Oskar je vjerovatno najprepoznatljivija statueta na svijetu, ali da li ste se ikada pitali o njegovom licu? Da li ste se pitali čije je to lice? Na koga Oskar liči? Možda vas iznenadi da je statua, navodno, modelovana na osnovu čovjeka koji je zaista postojao.

Iako to nikada nije zvanično dokazano, vjeruje se da je lice statue modelovano po licu meksičkog glumca Emilija Fernandeza (Emilio “El Indio” Fernandez), koji je živio u Holivudu dvadesetih godina. Fernandez je uglavnom radio kao statista u filmovima i čekao svoju veliku šansu. Dočekao je kada mu je Sedrik Gibons (Cedric Gibbons), umjetnički direktor studija MGM, koji je bio zadužen za dizajn nagrade, ponudio da bude model budućeg Oskara.

Za sada nema dokaza koji bi potvrdio priču, ali sličnosti sigurno postoje.
1. Kada su Oskari ukradeni?

Tokom svoje duge istorije, Oskari su nakupili pošten broj anegdota za prepričati. Ipak, sve se čine sitnim u poređenju sa pričom o dodjelama iz 2000. godine, kada Akademija umalo da nije imala šta dati pobjednicima.

Naime, šesnaest dana prije održavanja 72. dodjele Oskara, 55 nagrada je ukradeno sa istovara na dokovima kalifornijskog gradića Bel. Uspaničeni članovi Akademije naručili su novu turu nagrada, kako bi se osigurali. Na svu sreću, 52 ukradena kipića su pronađena, i to u kanti za smeće iza jednog supermarketa – zašto da ne. Tako su nagrade uspješno dodijeljene i 2000. godine.

Dva radnika na dokovima su uhapšena i služila su po šest mjeseci zatvora. Tri godine kasnije, jedan od tri preostala Oskara je nađen tokom jedne racije u Majamiju. Još dva preostala, nikada nisu pronađena. Eto, znajte da, ako vam neko u šali kaže da ima Oskara, sada imate razloga da vjerujete da možda govori potpunu istinu.