Balkan kolijevka čovječanstva, a ne Afrika

Najnovija antropološka otkrića ustanovila su da je najstariji predak ljudi i šimpanza živio na Balkanu, a ne u istočnoj Africi kako se do sada smatralo, tvrdi međunarodni tim naučnika u u dvije nove studije. Studije su objavljene u časopisu “Plos van”, koju je prošlog ponedjeljka prenio časopis Nju sajntist. Ona se temeljina istraživanju bugarskih i grčkih fosila, a prema njima najmisteriozniji od drevnih evropskih majmuna zapravo je bio ljudski predak – hominin.

Prema priči koju prihvata većina naučnika, Evropa je prije 12 miliona godina bila pravi raj za čovjekolike majmune. Međutim, oni su počeli da nestaju prije desetak miliona godina, kada su se u tom dijelu svijeta dramatično promijenili klimatski uslovi. Nakon toga čovjekoliki majmuni uglavnom su ostali ograničeni na Afriku u kojoj su se podijelili na gorile, šimpanze i ljude.

Međutim, 2012. godine Nikolaj Spasov iz Nacionalnog prirodnjačkog muzeja u Sofiji i njegove kolege u Bugarskoj otkrili su zub čovjekolikog majmuna koji je bio star sedam miliona godina. Autori novog istraživanja tvrde da je to najmlađi fosil čovjekolikog majmuna koji je ikada pronađen u Evropi.

Spasov i njegovi saradnici smatraju da zub pronađen u Bugarskoj pripada čovjekolikom majmunu nazvanom graecopithecus freybergi koji je nastavio da živi u Evropi dugo nakon što su drugi čovjekoliki majmuni nestali s kontinenta. Ovaj naučnički tim smatra da je taj čovjekoliki majmun zapravo bio hominin. Graecopithecus se smatra najmisterioznijim od svih evropskih čovjekolikih majmuna jer od njega nije ostalo mnogo fosilnih ostataka. Osim zuba, pronađenog u Bugarskoj, otkriven je još samo jedan ostatak tog drevnog stvorenja – čeljust iskopana pored Atine 1944. koja je dobila nadimak El Greko. Nju su navodno pronašle njemačke snage prilikom kopanja za potrebe izgradnje bunkera. Nažalost, površina tog fosila dosta je oštećena, što je otežalo njeno proučavanje. Spasov i njegovi saradnici su analizirali čeljust mikro-CT skenerom i u njoj pronašli premolarne zube čiji su korenovi spojeni na neuobičajen način, piše britanski Telegraf.

“Prema dosadašnjim saznanjima takvo stanje se uobičajeno javlja samo kod hominina – praljudi i ljudi. Ono je ekstremno retko kod šimpanzi”, rekao je Spasov.

Postoje neke naznake da je graecopithecus imao relativno male očnjake, što je još jedno uobičajeno svojstvo hominina. Autori nove studije ističu da te dvije osobine zajedno ukazuju na to da je graecopithecus bio hominin, a ne čovjekoliki majmun.

“Dok veliki majmuni uobičajeno imaju tri odvojena, razgranata korijena, korijeni Graecopithecus-a su djelimično spojeni – što je osobina karakteristična za moderne ljude, rane ljude i neke praljude, uključujući ardipithecus-a i australopithecus-a”, rekla je za Fiziks vorld naučnica Bome.

U novom otkriću posebno je zanimljivo to što je graecopithecus nekoliko stotina hiljada godina stariji od sahelanthropus-a, mogućeg najstarijeg poznatog pračovjeka poznatog iz Čada. Međunarodni tim utvrdio je starost dva fosila iz nalazišta u Grčkoj i Bugarskoj i došao do gotovo istog datuma – pokazalo se da je jedan star oko 7,24 miliona godina, a drugi oko 7,175 miliona.

Čovjek i šimpanza, misterija rastanka

Danas se šimpanze smatraju najbližim ljudskim srodnicima. Međutim, u paleoantropologiji još uvijek se vodi rasprava o tome gde je živio poslednji zajednički predak čovjekolikih majmuna i ljudi. Naučnici uglavnom smatraju da su se preci šimpanza i ljudi razdvojili prije oko pet do sedam miliona godina te da su se prvi praljudi razvili u Africi. Prema novim istraživanjima stručnjaka iz Njemačke, Bugarske, Grčke i Kanade, ovo razdvajanje zapravo se dogodilo na istoku Mediterana, a ne Afrike.