Pandemije koje su mijenjale tok istorije

Vijest o tome da je princ od Velsa zaražen korona virusom raširila se svijetom brzinom svjetlosti. Ali on svakako nije prvi član kraljevske porodice koji je obolio tokom pandemije. Neki članovi britanske kraljevske porodice su preživjeli pandemije, neki nisu uspjeli da se izbore sa zarazom, ponekad čak mijenjajući tok istorije.

Naslednik britanskog trona, princ Čarls, pozitivan je na COVID-19. Njegova kancelarija potvrdila je to ove nedjelje i u saopštenju dodala sa princ od Velsa ima blaže simptome i da se nalazi u samoizolaciji u kući na kraljevskom imanju Balmoral u Škotskoj. Sa njim je i njegova supruga Kamila, koja nije pozitovna na ovaj virus.

Iako je princ Čarls prvi član britanske kraljevske porodice koji je pozitivan na novi virus korona, on je svakako nije prvi član kraljevske porodice koji je obolio tokom pandemije. Od crne smrti u 14. vijeku, do španskog gripa 1920-ih godina, smrtonosne bolesti nisu štedjele plemstvo. Neki članovi britanske kraljevske porodice su preživjeli pandemije, neki nisu uspjeli da se izbore sa zarazom, ponekad čak mijenjajući tok istorije, piše National Geographic.

KUGA

Kuga je bakterijska infekcija koja se prenosi sa životnje na čovjeka i jedna od najsmrtonosnijih bolesti u istoriji čovječanstva.

Prva pandemija kuge pojavila se oko 542. godine, ali mnogo poznatija je ona koja je započela 1334. godine, takozvana “crna smrt” koja je opustošila Aziju i Evropu, usmrtivši čak 25 miliona ljudi. Niko nije bio pošteđen, pa ni članovi kraljevske porodice.

Edvard III koji je 1327. godine krunisan za kralja Engleske, bio je prvi vladar kog je odnijela “crna smrt”. Kugu je na kraljevski dvor donijela njegova ćerka, Džoun, koja se zarazila tokom putovanja u Španiju, gdje je trebalo da se uda za Pedra od Kastilje, čiji će otac takođe umrijeti od kuge dvije godine kasnije. Kralj Alfonsko XI umro je pokušavajući da preuzme Gibraltar od Mavara, i ponovo ga učini španskim.

Burbonska kuga nastavila je da pustoši Britaniju. A skoro pedeset godina kasnije stradao je još jedan član kraljevske porodice, kada je unuk Edvarda III izgubio svoju suprugu. Kralj Ričard II je 1394. izgubio je suprugu kraljicu Anu od Češke. Pozata po nježnosti i nadimku “Dobra kraljica Ana” bila je toliko voljena od strane svog supruga da je naredio da se palata Sheen, u kojoj je umrla, sruši.

Nedavno otkriveni dokazi govore da je kuga ponovo pogodila dvor sedam godina nakon smrti kraljice Ane. Kraljica Elizabet Vudvil, supruga Edvarda IV od Jorka i baka kralja Henrija VIII, sahranjena je uz, za kraljevsku porodicu, veoma skromnu ceremoniju. Samo petoro ljudi je pratilo njen kovčeg, a sahranjena je bez ikakvih pogrebnih obreda. Pismo staro 500 godina, pronađeno 2019, otkriveno u Engleskom nacionalnom arhivu, ukazuje da je kuga bila uzrok njene smrti, što objašnjava skromnu sahranu – koja je bila odraz straha od te zarazne bolesti.

VELIKE BOGINJE

Možda čak i smrtonosnije od kuge, bile su velike boginje, zarazna bolest uzrokovana virusom variole. Velike boginje vjekovima su harale Evropom, a ćerka kralja Alfreda velikog preživjela je ovu bolest još 907. godine.

Epidemija velikih boginja koja se pojavila u 16. vijeku, potencijalno je promijenila tok istorije.

Kralj Edvard VI, 155. godine, imao je samo 14 kada se razbolio od boginja. Iako se od boginja oporavio, one su mu oslabile imunitet i sljedeće godine umro je od tuberkuloze. Kako nije bilo preživjelih muških naslednika, prijesto je pripao njegovoj polusestri Mariji, a nakon njene smrti 1558. godine, kraljici Elizabeti I, možda najpoznatijoj žrtvi malih boginja. Ona, naime, nije preminula, ali zbog posledica koje su boginje ostavile, ona je stvorila modu koja je obilježila epohu.

Do 1562. godine, boginje su postale bolest za koju se vjerovalo da napada uglavnom starije ljude i dame. Ta bolest nije bila samo smrtonosna, bila je teška i za one koji je prežive, jer su nerijetko ostajali teško onesposobljeni. Kraljica Elizabeta I mala je samo 29 godina kada se zarazila boginjama. Svi su vjerovali da će umrijeti, pa i ona sama, što se vidi u njenom pismu parlamentu: “Smrt je posjedovala svaki dio mene”.

Kraljica Elizabeta I je preživjela, ali je bolest ostavila ožiljke na njenom licu koje je prekrivala gustom šminkom na bazi olova. Takva vrsta šminke obilježila je zlatni vijek Engleske, vijek velikog uspona ove države na svim poljima. Vijek koji je obilježio i Vilijem Šekspir.

Više od sto godina kasnije, boginje su oduzele život još jednog britanskog monarha. Kraljica Marija II koja je vladala zajedno sa suprugom Vilijamom III, umrla je od malih boginja 1694. godina kada je imala smao 32. I druge kraljevske porodice pogađale su boginje, od ove bolesti preminuo je 1724. godine kralj Luis I od Španije, ruski car Petar II 1730. godine i francuski kralj Luj XV.

GRIP

Iako je uobičajen isto koliko i prehlada, poznato je da je grip izazivao globalne katastrofe. Grip je respiratorna bolest koja se lako širi kašljanjem i kijanjem zaražene osobe, a uzrokuje upalu pluća. Od 18. vijeka, grip je izazvao desetak pandemija i odnio milione života.

Jedna od epidemija nastala je 1889. godine u Sankt Peterburgu i proširila se Evropom. U istoriji je ostala poznata kao pandemija ruskog gripa. Grip je pogodio London u tri talasa, a svako je bio straniji od prethodnog. Treći talas gripa 1892. godine, pogodio je i kraljevsku porodicu. Od njega je obolio unuk kaljice Vuktorije i drugi u redu za prijesto, Albert Viktor samo dan prije svog 28. rođendana. Umro je u roku od nedjelju dana, a prijesto je preuzeo njegov mlađi brat, Džordž V.

Tri decenije kasnije još jedna pandemija gripa – najopasnija do tada – pogodila je kraljevsku porodicu, baš kao i cio svijet. Čuveni španski grip, koji se javio 1918. godine, zarazio je trećinu svjetskog stanovništva i ubio čak 50 miliona ljudi.

Jedan od najpoznatijih preživjelih pacijenata bio je kralj Džordž V.

Pandemije su oblikovale istoriju na mnogo načina, a na primjer kraljevske porodice možda je “najopipljiviji” na kom možemo to da shvatimo.