Što je to Liberalno Obrazovanje?

Dobro jutro! Obrazovanje i zdravstvo su ključni za razvoj naše zemlje i kvalitet života naših građana. Nedavno je u Crnoj Gori akreditovan program jednog Liberal arts fakulteta. Što ovaj model nudi i zašto su na tom modelu izgrađeni skoro svi veliki i najuspješniji univerziteti?

Kliknite ovđe da se uključite u našu viber grupu, u kojoj vas iz časa u čas uživo obavještavamo o novostima i direktno odgovaramo na vaša pitanja.

Što je to liberalno obrazovanje?

Prvi renesansni univerziteti izgrađeni su na modelu slobodnih umjetnosti i nauka. Umjetnost u ovom kontekstu nema značenje umjetnosti koje poznajemo danas, u smislu lijepih umjetnosti, nego više označava vještine ili umješnosti, što i jeste etimološko korjenito značenje same riječi umjetnost.

Na renesansnim univerzitetima se na ovaj način htio postići kontinuitet sa antikom i sa tradicijom prvih univerziteta.

Za razliku od starovjekovnih i srednjovjekovnih sedam vještina, danas se slobodne umjetnosti i nauke dijele na četiri polja: prirodne nauke, društvene nauke, umjetnost i humanističke nauke.

U Americi i Evropi u ovom modelu obrazovanja naglasak je na diplomskim studijama, na početku obrazovanja. Profesori predaju manjim grupama studenata i imaju vremena da se najviše posvete predavanju. Studenti, uz pomoć mentora sami biraju trajektoriju svog obrazovanja.

Što to znači? Što je to individualni put učenja. Studenti ne upisuju poseban fakultet, poput političkih nauka ili prava, ekonomije, nego upisuju fakultet, koji nudi sve te mejdžore kao cjelinu. Na prvoj godini studija student uči osnove naučno-istraživačkog rada i informiše se o svim predmetima i modulima koje taj fakultet nudi. Kroz intenzivnu komunikaciju sa tutorima i mentorima, kao i sa profesorima, student koristi prvu godinu da se pronađe, kako bi do kraja prve godine imao jasnu sliku u kom pravcu hoće dalje da se profesionalno i akademski razvija.

Ovakav model obrazovanja eliminiše čestu pojavu da studenti zbog pritisaka roditelja i okoline upisuju fakultet za koji nisu sigurni da je njihov izbor. Dijete od osamnaest godina, često nema dovoljno informacija na osnovu kojih može donijeti informisanu odluku o tome što će obilježiti njegov dalji životni put.

Ovim se to prenebregava, i otvara se put da se u studentu prepoznaju talenti i motivacija, kako bi se maksimalizovali njegovi potencijali.

Student na kraju svog puta bira primarno polje studija tzv mejdžor, ali ima pravo da, kao sa švedskog stola, izabere majnor i dizajnira ga po svojim nahođenjima, naravno uz tutorstvo i mentorstvo profesora.

Ovo je jako važno jer na kraju procesa obrazovanja, vi dobijate bachelor studenta, koji stiče znanja politikologa kao glavnog polja njegovog odabranog obrazovanja, a stekao je i vještine programiranja ili korporativnog prava. Ovakav svršeni bachelor je spremniji za sve fluidnije i nestalnije tržište rada. Mnoga istraživanja na Zapadu su pokazala da je liberal arts upravo model koji pomaže hroničnoj nezaposljivosti studenata humanističkih nauka.

U Crnoj Gori smo godinama stvarali pravnike i ekonomiste, sa vrlo malo ljudi sa tehničkim znanjima. Druga krajnost bi bila da stvaramo samo inžinjere. Dobro je da ovdje postoji balans. Upravo ljudi sa Liberal arts obrazovanjem su se pokazali kao vezivno tkivo za različite profesije koje često moraju učestvovati u sprovođenju projekata. Neko sa ovakvim obrazovanjem je idealan projektni menadžer koji recimo poznaje u dobroj mjeri pravo, statistiku, arhitekturu i statiku. On neće biti ni advokat ni ekonomista ni arhitekta, ali će moći da ove ljude lakše da koordiniše jer u dobroj mjeri poznaje osnove svih njihovih profesija.

Na primjer, student odabere pravne nauke ka mejdžor, a izabere biohemiju, anatomiju ili osnove medicine kao majnor. Na kraju dobijate procesa dobijate potencijalnog pravnika specijalizovanog za polje medicine.

Kombinacije su bezbrojne, i stvaraju mogućnost da se nakon svršenih bečelor studija, studenti dalje profilišu u nekom akademskom polju. Ovakvi studenti imaju više izbora u odabiru master studija.

Drago mi je da se i u Crnoj Gori šire mogućnosti za obrazovanje. Trebalo bi sve učiniti da zakonodavstvo bude fleksibilnije i otvorenije za inovacije.

Toliko za danas. Ugodan ostatak dana želimo.

S poštovanjem,

Ljubomir Filipović, analitičar i kolumnista CdM-a

(Mišljenja i stavovi kolumnista nisu nužno stavovi redakcije CdM-a)