BBC: Burne reakcije u Srbiji zbog Vagnera koji regrutuje plaćenike za Rusiju

Britanski BBC piše danas da je video paravojne grupe Vagner u kojem se pokazuje kako se srpski „volonteri“ obučavaju za borbu uz ruske trupe u Ukrajini izazvao bijes u Srbiji i ogolio njen kompleksni odnos sa Moskvom.

U članku pod naslovom „Burne reakcije u Srbiji zbog Vagnera koji regrutuje plaćenike za Rusiju“ se navodi da je, moguće, došao trenutak da se predsjednik Srbije Aleksandar Vučić odlučno okrene prema Zapadu.

BBC ističe u članku objavljenom sinoć da je predsjednik Srbije ljutito reagovao na taj video, na televiziji s nacionalnom frekvencijom, kada je upitao zašto ljudi iz Vagnera pozivaju bilo koga iz Srbije kada znaju da je to protiv srpskih zakona.

Kako navodi BBC kritičari često optužuju Srbiju da prioritet daje svom dugogodišnjem prijateljstvu sa Rusijom u odnosu na njenu ambiciju da se pridruži EU, ali ono što se vidi posljednjih dana u Beogradu pokazuje sliku koja nije tako crno bijela.

Nagovještavajući da su odnosi sa Moskvom manje nego ružičasti predsjednik Vučić je rekao ne samo da je Srbija „neutralna“ u odnosu na rat u Urkajini već da on nije razgovarao sa predsjednikom Vladimirom Putninom „mnogo mjeseci“, ukazuje BBC.

BBC podsjeća da, po svoj prilici, nije znatan broj srpskih regruta uključenih među plaćenike Vagnera, i da se neki iz Srbije jesu borili uz ruske snage u Ukrajini 2014. godine, ali bez ikakvog zvaničnog odobravanja za to. Dodaje se i da je više od 20 ljudi osuđeno u srpskim sudovima zbog učešća u borbama na stranim ratištima.

Kako se navodi u članku advokat iz Beograda i antiratne grupe su u četvrtak podnijeli krivičnu prijavu protiv ruskog ambasadora kao i šefa srpske Bezbjednosno informativne agencije (BIA) zbog navodnog regrutovanja Srba za Vagner grupu.

U Beogradu, gdje su, kako navodi BBC, provokativni murali česti, amblem Vagnera sa lobanjom pojavio se na zidu u centru grada prošle nedjelje, a potpisale su ga Narodne patrole, ekstremo desničarska organizacija koja je ranije održavala slabo posećene preoruske skupove.

Ni jedna od „mejnstrim političkih partija“ nije čak ni nagovijestila podršku za invaziju Ukrajine, navodi BBC i podsjeća da je Srbija zapravo dosljedno glasala za rezolucije u UN koje osuđuju rusku agresiju.

Takođe podsjeća da je predsjednik države Vučić ove nedjelje jasno istakao srpsku poziciju odnosno da su za Srbiju, Krim i Donbas Ukrajina i da će „tako ostati“.

Taj stav, ukazuje BBC, nije bio dovoljan da impresionira Evropski parlament pošto Srbija stalno odbija da uvede sankcije Rusiji, dodajući da su drugi put evroposlanici usvojili rezoluciju kojom se poziva na suspenziju pregovora Srbije o pridruživanju dok ne pristane da uvede sankcije.

Dok god je EU pokazivala malo zainteresovanosti da proširi svoj blok na zemlje Zapadnog Balkana imalo je smisla za Srbiju da održava prijateljske odnose sa Moskvom, piše BBC.

To je, kako navodi BBC, podsjećalo Brisel da Beograd ima druge opcije, jeftino snabdijevanje gasom, večćinsko vasništvo Gasproma u srpskoj naftnoj kompaniji NIS i rusko odbijanje da prizna nezavisnost Kosova bili su praktični razlozi da ostanu u dobrim odnosima sa Rusija.

Međutim invazija Ukrajine je pomjerila percepcije, navodi se u tekstu. Ukazuje se da Beograd nije dobro primio kada je predsjednik Putin naveo jednostrano proglašenje nezavisnosti Kosova kao opravdanje za priznanje nezavisnosti oblasti koje je Rusija okupirana na istoku Ukrajine.

U međuvremenu Brisel je sa zakašnjenjem shvatio da njegova uzdržanost prema Zapadnom Balkanu ostavlja prostora Rusiji da se miješa te su brzo odblokirani pristupni pregovori za Albaniju i Sjevernu Makedoniju a Bosna je dobila status kandidata.

„Prema tome ako je predsjednik Srbije čekao trenutak da se odlučno okrene ka Zapadu, moguće je da je taj trenutak došao“, navodi BBC.

Vučič je, podsjeća BBC, upozoravao na predstojeće „vrlo teške“ razgovore sa specijalnim izaslanicima EU i SAD i rekao da će se obratiti građanima tokom vikenda da im kaže šta se traži i očekuje od Srbije po pitanju Kosova i sankcija protiv Rusije.

BBC takođe ukazuje da je Vučić davao slične izjave i ranije a nikad se nije obavezao na veliku promjenu politike ali i da je ove nedjelje je ponovio da je put Srbije ka Zapadu i u intervjuu za Blumberg rekao da zna da je put Srbije u EU, i da drugog puta nema.